Ecologie & verspreiding
Ondergedoken moerasscherm is een weinig opvallend plantje dat groeit in ondiepe, ‘s zomers vaak droogvallende vennen, plasjes en slootjes. De plant wordt zowel in de pleistocene delen van Nederland als in de duinen gevonden. Het is zeldzaam in matig voedselarm milieu, op (venig) zand of leem. Daarnaast is het zeer zeldzaam in het Hollands-Utrechtse laagveen gebied. Net zoals alle andere planten van voedselarme milieu’s is Ondergedoken moerasscherm in de laatste decennia achteruitgegaan. Omdat het zo’n kleine plant is die niet altijd bloeit werd wel verondersteld dat Ondergedoken moerasscherm regelmatig over het hoofd gezien zou worden. De toegenomen inventarisatie’s en karteringen van de laatste jaren hebben echter niet geleid tot een toename van het aantal waarnemingen. De zaden behouden jarenlang hun kiemkracht. Wanneer er een nieuwe sloot of (drink)poel wordt gegraven in het geschikte milieu, kan Ondergedoken moerasscherm hier plotseling in grote getale optreden.
Ondergedoken moerasscherm is een weinig opvallend plantje dat groeit in ondiepe, ‘s zomers vaak droogvallende vennen, plasjes en slootjes. De plant wordt zowel in de pleistocene delen van Nederland als in de duinen gevonden. Het is zeldzaam in matig voedselarm milieu, op (venig) zand of leem. Daarnaast is het zeer zeldzaam in het Hollands-Utrechtse laagveen gebied. Net zoals alle andere planten van voedselarme milieu’s is Ondergedoken moerasscherm in de laatste decennia achteruitgegaan. Omdat het zo’n kleine plant is die niet altijd bloeit werd wel verondersteld dat Ondergedoken moerasscherm regelmatig over het hoofd gezien zou worden. De toegenomen inventarisatie’s en karteringen van de laatste jaren hebben echter niet geleid tot een toename van het aantal waarnemingen. De zaden behouden jarenlang hun kiemkracht. Wanneer er een nieuwe sloot of (drink)poel wordt gegraven in het geschikte milieu, kan Ondergedoken moerasscherm hier plotseling in grote getale optreden.
Herkenning (bron: wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra)
Bloeitijd - juni - augustus
Hoogte - 0,15-0,60 m.
Geslachtsverdeling - tweeslachtig
Wortels -
Stengels/takken - De stengels zijn tenger, glad en kaal. Ze zijn helemaal of voor een deel ondergedoken. Meestal vormen ze matten. De stengelvoet kruipt en wortelt op de knopen.
Bladeren - De ondergedoken bladeren zijn hol en 2 of 3-voudig geveerd met draadvormige slippen. De drijvende bladeren en de luchtbladeren zijn enkel geveerd met eironde, 3-lobbige blaadjes.
Bloemen - Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemschermen staan tegenover de bladeren. Ze zijn kort gesteeld en bevatten 2 of 3 stralen zonder omwindsel. De bloemen zijn wit en 2 mm groot.
Vruchten - Een splitvrucht. De vruchten zijn elliptisch-langwerpig, 2 tot 3½ mm groot en hebben vrij brede, uit stekende ribben. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bodem - Zonnige, open plaatsen op natte, matig voedselarme, zwak zure grond en in ondiep, stilstaand en langzaam stromend, helder, matig voedselarm tot matig voedselrijk neutraal water. Vooral op kortstondig droogvallende plaatsen (het meest op zand en leem, soms op venige grond).
Groeiplaats - Water (sloten, duinmeertjes, veedrinkpoelen, leemkuilen, heidevennen, nieuwe greppels, poelen en veenwijken).
Bloeitijd - juni - augustus
Hoogte - 0,15-0,60 m.
Geslachtsverdeling - tweeslachtig
Wortels -
Stengels/takken - De stengels zijn tenger, glad en kaal. Ze zijn helemaal of voor een deel ondergedoken. Meestal vormen ze matten. De stengelvoet kruipt en wortelt op de knopen.
Bladeren - De ondergedoken bladeren zijn hol en 2 of 3-voudig geveerd met draadvormige slippen. De drijvende bladeren en de luchtbladeren zijn enkel geveerd met eironde, 3-lobbige blaadjes.
Bloemen - Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemschermen staan tegenover de bladeren. Ze zijn kort gesteeld en bevatten 2 of 3 stralen zonder omwindsel. De bloemen zijn wit en 2 mm groot.
Vruchten - Een splitvrucht. De vruchten zijn elliptisch-langwerpig, 2 tot 3½ mm groot en hebben vrij brede, uit stekende ribben. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bodem - Zonnige, open plaatsen op natte, matig voedselarme, zwak zure grond en in ondiep, stilstaand en langzaam stromend, helder, matig voedselarm tot matig voedselrijk neutraal water. Vooral op kortstondig droogvallende plaatsen (het meest op zand en leem, soms op venige grond).
Groeiplaats - Water (sloten, duinmeertjes, veedrinkpoelen, leemkuilen, heidevennen, nieuwe greppels, poelen en veenwijken).
Familie: Apiaceae
Groep: tweezaadlobbigen (bloemplanten)
Status: Rode Lijst: Bedreigd
Zeldzaamheid: zeldzame soort
Ecologische groep: voedselarme wateren