Ecologie & verspreiding
Wortelloos kroos komt voor op onbeschaduwde plaatsen in stilstaand, zoet, voedselrijk water, het meest in sloten op veen en klei. Ze groeit vaak samen met Eendenkrozen, waarbij ze de gaten in het kroosdek opvult. De soort is inheems in Europa, de noordgrens van haar areaal loopt van Zuid-Engeland, via Nederland naar Polen. In Centraal-Europa is sprake van achteruitgang, in Duitsland staat ze inmiddels op de Rode lijst. In Nederland heeft Wortelloos kroos van oudsher een bolwerk in Zuid-Holland en aangrenzende delen van Utrecht en Noord-Holland. Verder komt het met name voor in de laagveen- en kleigebieden van Groningen en Friesland, ze mijdt de pleistocene zandgronden. In tegenstelling tot het beeld elders in Europa lijkt Wortelloos kroos in Nederland niet achteruit te gaan. Lijkt, want in 2014 is vastgesteld dat onze kleinste inheemse vaatplant concurrentie heeft gekregen van twee enigszins gelijkende exotische Wolffia’s: Colombiaanse- en Smalle wolffia. Er zijn bovendien aanwijzingen dat Colombiaanse wolffia bezig is Wortelloos kroos te verdringen. Het verspreidingskaartje geeft daarom mogelijk geen goed beeld van de actuele verspreiding van deze soort. De drie Wolffia’s zijn lastig van elkaar te onderscheiden. Wortelloos kroos onderscheid zich van Colombiaanse wolffia door o.a. een groter aantal huidmondjes ((20-)30-120 versus 1-15 (-30); moeilijk waar te nemen! Niet met een loep en een binoculair), een glanzend groene bovenzijde (versus een flets groene) en het feit dat de plantjes minder diep in het water liggen dan bij Colombiaanse wolffia. Je ziet aan de zijkanten een smalle rand onder water (versus een brede rand rondom bij Colombiaanse wolffia). Wortelloos kroos heeft aan de achterzijde een papil (die bij de Colombiaanse wolffia ontbreekt.) Zie voor verschillen met Smalle wolffia deze soort. Omdat het gaat om subtiele verschillen is het raadzaam vers materiaal te verzamelen en ter controle op te sturen naar Naturalis. Naar Wim van der Ven mag ook.
Wortelloos kroos komt voor op onbeschaduwde plaatsen in stilstaand, zoet, voedselrijk water, het meest in sloten op veen en klei. Ze groeit vaak samen met Eendenkrozen, waarbij ze de gaten in het kroosdek opvult. De soort is inheems in Europa, de noordgrens van haar areaal loopt van Zuid-Engeland, via Nederland naar Polen. In Centraal-Europa is sprake van achteruitgang, in Duitsland staat ze inmiddels op de Rode lijst. In Nederland heeft Wortelloos kroos van oudsher een bolwerk in Zuid-Holland en aangrenzende delen van Utrecht en Noord-Holland. Verder komt het met name voor in de laagveen- en kleigebieden van Groningen en Friesland, ze mijdt de pleistocene zandgronden. In tegenstelling tot het beeld elders in Europa lijkt Wortelloos kroos in Nederland niet achteruit te gaan. Lijkt, want in 2014 is vastgesteld dat onze kleinste inheemse vaatplant concurrentie heeft gekregen van twee enigszins gelijkende exotische Wolffia’s: Colombiaanse- en Smalle wolffia. Er zijn bovendien aanwijzingen dat Colombiaanse wolffia bezig is Wortelloos kroos te verdringen. Het verspreidingskaartje geeft daarom mogelijk geen goed beeld van de actuele verspreiding van deze soort. De drie Wolffia’s zijn lastig van elkaar te onderscheiden. Wortelloos kroos onderscheid zich van Colombiaanse wolffia door o.a. een groter aantal huidmondjes ((20-)30-120 versus 1-15 (-30); moeilijk waar te nemen! Niet met een loep en een binoculair), een glanzend groene bovenzijde (versus een flets groene) en het feit dat de plantjes minder diep in het water liggen dan bij Colombiaanse wolffia. Je ziet aan de zijkanten een smalle rand onder water (versus een brede rand rondom bij Colombiaanse wolffia). Wortelloos kroos heeft aan de achterzijde een papil (die bij de Colombiaanse wolffia ontbreekt.) Zie voor verschillen met Smalle wolffia deze soort. Omdat het gaat om subtiele verschillen is het raadzaam vers materiaal te verzamelen en ter controle op te sturen naar Naturalis. Naar Wim van der Ven mag ook.
Determinatie
Determinatiehulp Wolffia
Determinatiehulp Wolffia
Herkenning (bron: wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra)
Bloeitijd - -
Hoogte - tot 0,01 m.
Geslachtsverdeling - éénslachtig, éénhuizig
Wortels - Geen wortels.
Stengels/takken -
Bladeren - De lichtgroene schijfjes drijven. Ze zijn bijna bolrond en niet generfd. De onderkant is sterker gewelfd en bleker dan de bovenkant.
Bloemen - Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen zijn groen. Ze hebben 1 meeldraad.
Vruchten - Een eenzadige dopvrucht of nootje. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bodem - Zonnige plaatsen in voedselrijk, zoet, ondiep, stilstaand water met een bodem van veen of klei.
Groeiplaats - Water (plassen, vijvers en sloten).
Bloeitijd - -
Hoogte - tot 0,01 m.
Geslachtsverdeling - éénslachtig, éénhuizig
Wortels - Geen wortels.
Stengels/takken -
Bladeren - De lichtgroene schijfjes drijven. Ze zijn bijna bolrond en niet generfd. De onderkant is sterker gewelfd en bleker dan de bovenkant.
Bloemen - Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen zijn groen. Ze hebben 1 meeldraad.
Vruchten - Een eenzadige dopvrucht of nootje. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bodem - Zonnige plaatsen in voedselrijk, zoet, ondiep, stilstaand water met een bodem van veen of klei.
Groeiplaats - Water (plassen, vijvers en sloten).
Familie: Araceae
Groep: eenzaadlobbigen (bloemplanten)
Status: Niet bedreigd
Zeldzaamheid: algemene soort
Ecologische groep: voedselrijke wateren