Gesloten haarmuts

Orthotrichum acuminatum


© Jan Kersten

Ecologie & verspreiding
Ecologie

Gesloten haarmuts wordt in opgaande bossen vooral gevonden in vrij jonge aanplant van Populier, Eik, Es, Wilg of Beuk. Ook is zij een enkele keer verzameld in struweel van Grauwe wilg. Daarnaast is de soort aan te treffen op (half-)vrijstaande laanbomen zoals van Es, Eik en Iep. De Gesloten haarmuts (naam) heeft een zgn. hygrocastische sporenverspreiding. Dit betekent dat de kapsels alleen bij vochtig weer openstaan. Deze eigenschap wordt wel gezien als een aanpassing aan een mediterrane klimaat, ‘om geen sporen te verspillen’. Alle andere Nederlandse Haarmutssoorten verspreiden hun sporen xerocastisch, bij droog weer.

Verspreiding

Orthotrichum acuminatum is voor het eerst verzameld in 1992 in de Biesbosch. Inmiddels is de soort gevonden in ca. 25 atlasblokken verspreid over een groot deel van het land. Toch is het nog een zeldzame soort, want elke vindplaats betreft meestal slechts een enkel polletje. Orthotrichum acuminatum is vrij algemeen in landen rondom de Middellandse Zee, zowel in Zuid-Europa als in Noord-Afrika. De opmerkelijke vestiging en uitbreiding in ons land van deze mediterrane soort kan verband houden met de recente opwarming van het klimaat. In de ons omringende landen gaat de opmars minder vlot. In Duitsland is zij eenmaal gevonden in 2003 in het Zwarte Woud (Ahrens 2004) en in Engeland eenmaal in 2004 in Derbyshire (Blockeel 2009). In België lijkt de soort vooralsnog te ontbreken.

 Summary

Orthotrichum acuminatum was first collected in the Netherlands in 1992. Nowadays it is scarce in a large part of the country. On most sites populations consist only of a single tuft. The species has been found in young plantations of Populus, Fraxinus, Salix and Quercus and also on wayside trees.

Groep: Bladmossen
Status: Rode Lijst: Gevoelig
Zeldzaamheid: zeldzame soort
Biotoopvoorkeur: Pioniers op bomen
Substraatvoorkeur: schors
© 2024  BLWG
Ga naar de volledige website