Ecologie & verspreiding
Deze oorspronkelijk inheemse soort hoort thuis op zure, natte en vooral ook schrale grond, zoals blauwgraslanden en moerassige heiden. Vetblad kwam in 1950 vooral voor in de Gelderse Vallei, in grote delen van Overijssel, Gelderland en De Peel. Tegenwoordig is de soort erg zeldzaam geworden. Deze achteruitgang heeft alles te maken met vermesting en verdroging. Door natuurontwikkeling en natuurherstel in het natte zandlandschap is de soort recent op veel plekken teruggekomen, maar alleen door blijvend natuurbeheer zal Vetblad kunnen overleven.
Deze oorspronkelijk inheemse soort hoort thuis op zure, natte en vooral ook schrale grond, zoals blauwgraslanden en moerassige heiden. Vetblad kwam in 1950 vooral voor in de Gelderse Vallei, in grote delen van Overijssel, Gelderland en De Peel. Tegenwoordig is de soort erg zeldzaam geworden. Deze achteruitgang heeft alles te maken met vermesting en verdroging. Door natuurontwikkeling en natuurherstel in het natte zandlandschap is de soort recent op veel plekken teruggekomen, maar alleen door blijvend natuurbeheer zal Vetblad kunnen overleven.
Determinatie
Determinatiehulp Vetblad
Determinatiehulp Vetblad
Herkenning (bron: wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra)
Bloeitijd - mei - juni
Hoogte - 0,05-0,15 m.
Geslachtsverdeling - tweeslachtig
Wortels - Een zwak wortelstelsel. Worteldiepte tot 10 cm.
Stengels/takken - Vetblad overwintert als winterknop. De boemsteel staat rechtop, maar buigt vlak onder bloem.
Bladeren - Vetblad heeft een rozet van plat tegen de grond gedrukte, geelgroene, vlezige, langwerpig-eironde bladeren met een gave, naar boven omgerolde rand. De bladbovenkant draagt gesteelde en zittende klieren. Insekten die op de kleverige druppeltjes van de gesteelde klieren afkomen, blijven daaraan plakken, waarna het blad zich langzaam samenrolt. De zittende klieren scheiden een verteringssap uit dat eiwitten uit de prooi oplost.
Bloemen - Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn paars met 1 of 2 witte vlekken in de keel. Ze zijn 1 tot 1½ cm groot en staan op een dunne, klierharige steel. De kroonslippen zijn langwerpig. De spoor is kort, priemvormig, 3 tot 6 mm lang, recht of iets gebogen, spits en half zo lang als de rest van de bloemkroon.
Vruchten - Een doosvrucht. De vruchten zijn stomp. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bodem - Zonnige, open plekken op natte, voedselarme, zwak zure tot soms kalkrijke grond (hoogveen, laagveen, bronveen, rotsen, zand, leem en venig zand).
Groeiplaats - Grasland (blauwgrasland en schraal grasland), heide (moerassige plaatsen, plagplekken en op vers afgestoken greppelkanten op de grens van heide en grasland), moerassen (veenmoeras, hoogveenranden en bronveentjes), waterkanten (langs beekjes in lage, natte moskussens), natte rotsen en hellende terreinen (plekken met afstromend water).
Bloeitijd - mei - juni
Hoogte - 0,05-0,15 m.
Geslachtsverdeling - tweeslachtig
Wortels - Een zwak wortelstelsel. Worteldiepte tot 10 cm.
Stengels/takken - Vetblad overwintert als winterknop. De boemsteel staat rechtop, maar buigt vlak onder bloem.
Bladeren - Vetblad heeft een rozet van plat tegen de grond gedrukte, geelgroene, vlezige, langwerpig-eironde bladeren met een gave, naar boven omgerolde rand. De bladbovenkant draagt gesteelde en zittende klieren. Insekten die op de kleverige druppeltjes van de gesteelde klieren afkomen, blijven daaraan plakken, waarna het blad zich langzaam samenrolt. De zittende klieren scheiden een verteringssap uit dat eiwitten uit de prooi oplost.
Bloemen - Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn paars met 1 of 2 witte vlekken in de keel. Ze zijn 1 tot 1½ cm groot en staan op een dunne, klierharige steel. De kroonslippen zijn langwerpig. De spoor is kort, priemvormig, 3 tot 6 mm lang, recht of iets gebogen, spits en half zo lang als de rest van de bloemkroon.
Vruchten - Een doosvrucht. De vruchten zijn stomp. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bodem - Zonnige, open plekken op natte, voedselarme, zwak zure tot soms kalkrijke grond (hoogveen, laagveen, bronveen, rotsen, zand, leem en venig zand).
Groeiplaats - Grasland (blauwgrasland en schraal grasland), heide (moerassige plaatsen, plagplekken en op vers afgestoken greppelkanten op de grens van heide en grasland), moerassen (veenmoeras, hoogveenranden en bronveentjes), waterkanten (langs beekjes in lage, natte moskussens), natte rotsen en hellende terreinen (plekken met afstromend water).
Familie: Lentibulariaceae
Groep: tweezaadlobbigen (bloemplanten)
Status: Rode Lijst: Bedreigd
Zeldzaamheid: zeldzame soort
Ecologische groep: blauwgraslanden