Eirond knikkertjesmos

Physcomitrium eurystomum


© Marcel Hospers

Ecologie & verspreiding
Ecologie
Physcomitrium eurystomum is een zeer onregelmatig opduikende zomerannuel. Dit hangt samen met het substraat waarop de soort voorkomt, namelijk verse rivierklei en slib langs de rivieren en in uiterwaarden. Daarnaast staat de soort ook wel op kleiige steilkantjes langs de rivier. De soort groeit daar vaak samen met Pottiaceeën zoals Tortula truncata, waarmee hij in het veld verward kan worden. In het buitenland komt P. eurystomum ook wel voor op de bodem van drooggevallen visvijvers en stuwmeren, dan vaak samen met P. sphaericum. Op slikkige rivieroevers is de meest voorkomende begeleidende soort Physcomitrella patens. Op één plek zijn bastaardkapsels van Physcomitrium eurystomum met deze soort gevonden. Ook Riccia cavernosa treedt regelmatig als begeleider op.

Verspreiding
Physcomitrium eurystomum is in ons land alleen bekend van het stroomdal van de Rijn. De soort is in het midden van de 19de eeuw zes maal gevonden, en werd “algemeen langs de oevers van rivieren” genoemd! In de twintigste eeuw leek de soort bijna uitgestorven, met enkele losse vondsten in 1943 (uiterwaarden van de Ooipolder), bij Amerongen (1976), Beusichem (1979), Lent (1982) en Voorst (1988). Het lijkt er echter op, dat de soort vooral bovengronds aanwezig is in droge zomers, en de kans om de soort te vinden lijkt dan ook het grootst te zijn in droge nazomers met lage waterstanden. Tijdens zo’n geschikte zomer, in 2011, werd P. eurystomum weer op een vijftal plekken langs de Waal gevonden. In de ons omringende landen is Physcomitrium eurystomum eveneens zeldzaam tot zeer zeldzaam. Zo zijn uit Ierland en Groot-Brittannië elk één vondst bekend. Het areaal reikt noordwaarts tot in Denemarken, en ook in Duitsland, België en Frankrijk zijn maar weinig vindplaatsen bekend, de soort staat dan ook op de Europese Rode Lijst. De soort is beperkt tot het laagland.

Summary

In the Netherlands Physcomitrium eurystomum is a rare, ephemeral species of fresh clay deposits and recently eroded steep sides of clay banks along the main rivers. It may seem to be absent for decades and turn up again in a dry late summer, such as in 2011.

Familie: Funariaceae
Groep: Bladmossen
Status: Rode Lijst: Gevoelig
Zeldzaamheid: zeer zeldzame soort
Biotoopvoorkeur: Kale vochtige bodem
Substraatvoorkeur: klei en leem
© 2024  BLWG
Ga naar de volledige website