Uitgebeten veenmos

Sphagnum riparium


© Jakob Hanenburg

Ecologie & verspreiding

Ecologie

Sphagnum riparium kan gekenschetst worden als een "lagg-soort", hetgeen betekent dat deze zeldzame soort vooral te vinden is op overgangen van zuur veenwater naar grondwater gevoede systemen. Vaak is er dan ook nog sprake van enige stroming in het water dat meestal licht gebufferd en mesotroof is. Daarbij kan Sphagnum riparium in onbeschaduwde doorstroomveentjes en venranden of bron- en oevergraslanden tussen Riet en hoge Russen en Zegges staan maar de soort gedijt ook goed in de schaduw van broekbossen. Een enkele keer is Sphagnum riparium gevonden in hoogveen waar de soort zowel submers als emers in veenputten met Riet en Lisdodde is aangetroffen en in regenererend veen. Een typische begeleider is Sphagnum squarrosum.

Verspreiding

Zowel de oude als de meer recente opgaven zijn afkomstig uit diverse delen van het land, vooral van de zandgronden. Daarbij gaat het om verschillende biotopen. Er zijn diverse opgaven van randen van vennen in het Dwingelderveld (1972, 2009), en van twee vennen bij Oisterwijk (1983, 1992). Meerdere vondsten zijn gedaan op hellend terrein, te weten een hellingveentje in de Brunssummerheide (1946) en in de omgeving van Vasse (2003, 2006) op leem in een beekmoeras. In de Mariapeel werd Sphagnum riparium voor het eerst aangetroffen ten zuiden van de Peelbaan in het midden van de jaren '60. In dezelfde boerenputten, die door enkele greppels verbonden zijn, bleek in 2001 dat de soort zich goed handhaaft en er werd een nieuwe vestiging ontdekt aan de noordzijde van de Peelbaan (Munckhof, 2001). Ook in Drente is Sphagnum riparium uit hoogveengebied bekend, zo is er een recente opgave van regenerend hoogveen (Holtingerveld, 2009). Opgaven uit moerasgebieden zijn er van de Lindevallei, (1970, 1971), Weerribben (laatste opgave 1995) en uit het Naardermeer (1995, 2002). In het Naardermeer betrof het Berkenbroek, dat is ook het geval in het Molenven in Twente (2008). Uit het Hollandse veenweidegebied is van slechts één locatie gerevideerd materiaal beschikbaar (Ilperveld, 1963, 1965). Andere locaties buiten de zandgronden betroffen het Schildmeer (1969, 1976), de zuidoostelijk oeverlanden daar zijn nu omgevormd naar een jachthaven, en een opgave uit Niekerk (1969) waarvan niet meer informatie bekend is. Sphagnum riparium heeft als sub-arctisch-boreale soort in Europe zijn zwaartepunt in de Scandinavische en Baltische landen.

Summary

Sphagnum riparium is mostly found in situations where acid water and ground water merge (lagg-like) and some water flow occurs. Its presence in the peat meadow areas has strongly declined, most recent records are from the sand soil areas in or near seepage water.

Familie: Sphagnaceae
Groep: Bladmossen
Status: Rode Lijst: Gevoelig
Zeldzaamheid: zeer zeldzame soort
Biotoopvoorkeur: Zuur veen
Substraatvoorkeur: veen
© 2024  BLWG
Ga naar de volledige website