Ecologie & verspreiding Bloeiend valt Fraai hertshooi vooral op door de rood aangelopen gele bloemknoppen en bloemen. De planten hebben een blauwgroene kleur. Fraai hertshooi is ook aan de bladen te herkennen. Aan bloeistengels zijn deze langgerekt driehoekig met een brede voet en stompe top, zodat ze bijna stengelomvattend lijken. Bij niet-bloeiende stengels zijn de bladen meer elliptisch. Vaak is de plant veelvuldig vertakt met zowel bloeiende, als niet-bloeiende stengels, zodat een rijk bloeiend bosje Fraai hertshooi vaak van één of slechts enkele planten afkomstig is. Fraai hertshooi is gebonden aan een lemige bodem. Het verklaart het regelmatig voorkomen op de Midden-Veluwe, waar hij zowel in en aan de randen van (verlaten) leemkuilen voorkomt, als in bermen van bospaden, ofwel omdat er enige leem in de bodem zit, of omdat er - tijdens het vervoer van leem naar de dorpen - ooit leem is gemorst. Buiten de Veluwe komt Fraai hertshooi voor in Zuid-Limburg, Noord-Limburg en Oostelijk Twente en op een aantal overeenkomstige plekken in de rest van het land. Sinds 1990 is het aantal kilometerhokken waar de soort voorkomt echter gehalveerd, zodat hij nu als bedreigd op de Rode Lijst staat. Vooral buiten de vier genoemde gebieden lijkt Fraai hertshooi de afgelopen 25 jaar op veel plaatsen te zijn verdwenen. CC-BY-SA 3.0 Egbert de Boer, 2018

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge, matig voedselarme, meestal leemhoudende, zwak zure grond (leem en zandig leem).

Groeiplaats
Bossen (langs bospaden), bosranden, struwelen, dichtgroeiende kapvlakten, heide, grasland, afgravingen (leemkuilen) en greppelkanten.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in het oosten en midden van het land, in Zuid-Limburg en op Texel.

Vlaanderen
Zeldzaam. Het meest in de Zand- en Zandleemstreek en in de Leemstreek.

Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied en in de Ardennen (ten zuiden van de lijn Samber en Maas). Elders zeldzaam.

Wereld
West-Europa, van Noord-Portugal en Noordwest-Spanje tot in Zuidwest-Noorwegen, oostelijk tot in Oost-Duitsland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	bossen op droge, zure grond
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	hemicryptofyt
Zaadbank:	langlevend (> 5 jaar)
Bloeitijd:	juni - augustus

Literatuur
Barkman, J.J. (1971) Over flora en vegetatie van drie Noorddrentse bosjes. Gorteria 5: 123-132 

Bielen, J.W. (2003) Aspecten van de Twentse flora. Over Hertshooi (Hypericum) in Twente. Hypericum 1: 1-9 

Gevers Deynoot, P.M.E. (1853) Hypericum pulchrum - Bevallig Hertshooi Flora Batava 11: 813-813 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 177

Flora Batava 11: plaat 0813

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 350

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 420

Nederlandse Oecologische Flora 2: 196

Wilde Planten 3: 192

Wilde-Planten.nl: pagina

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels De rechtopstaande of opstijgende stengels zijn vaak rood aangelopen. Ze zijn aan de voet meestal vertakt. Met korte, niet-bloeiende zijstengels in de oksels van de onderste bladen. Bladeren De tegenoverstaande bladeren zijn kaal, driehoekig-eirond, stomp en omvatten de stengel. Met doorschijnende stippen. De bladeren van de zijtakken zijn smaller, kleiner en kort gesteeld. De bladrand heeft geen zwarte punten. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloeiwijze is smal pluimvormig en zeer los met lange, vrijwel rechtopstaande zijtakken. De bloemknoppen zijn van buiten rood aangelopen. De 1,4-1½ cm grote bloemen zijn geel met een rode gloed. Aan de rand zie je vele zwarte klieren. De kelkbladen zijn elliptisch tot omgekeerd eirond, vrij stomp en aan de rand zwart-klierachtig gezaagd. De helmknoppen zijn oranje tot rozerood. Vruchten De doosvrucht is driehokkig. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,30-0,60 m.
Bloemkleur:	geel
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.