Ecologie & verspreiding
Muurvaren staat op zonnig tot half beschaduwd, droog tot vochtig, niet te voedselarm tot niet te voedselrijk, kalkrijk en stikstofarm substraat. Ze groeit in rotsenspleten, op puinhellingen en op allerlei (oude) muren, sporadisch ook op omgevallen bomen. Nederland valt geheel binnen het Europese areaal van de soort. De winterharde plant met haar leerachtige bladeren is vrij algemeen in Nederland, maar wat minder in Drenthe, op de Waddeneilanden en in Overijssel en ontbreekt nagenoeg in de IJsselmeerpolders. Muurvaren treedt als pionier op bij muurvegetaties en verdraagt felle zon, zelfs op naar het zuiden geëxponeerde plaatsen, dit in tegenstelling tot de meeste andere varens. De soort is onmiskenbaar door de breed driehoekige tot eironde, matgroene bladschijf met waaiervormige tot ruitvormige bladslippen. De sporenhoopjes hebben een franjeachtig getand dekvliesje en ze bedekken de gehele onderkant van de blaadjes. De gevormde sporen worden door de wind verspreid. De plant werd vroeger medisch aangewend bij borstkwalen en bij een opgezwollen milt.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige tot halfbeschaduwde plaatsen op droge, niet te voedselarme tot niet te voedselrijke, kalkrijke muren en rotsen.
GroeiplaatsOude muren (met kalkmortel gemetselde muren), tuinmuren, kademuren, keermuren, sluismuren, viaducten, langs spoorwegen (perronkantjes) en rotsspleten.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandPlaatselijk vrij algemeen in stedelijke gebieden en zeldzaam in Drenthe, Zeeland en op de Waddeneilanden.
VlaanderenPlaatselijk vrij algemeen. Het meest in stedelijke gebieden en in de Leemstreek. Minder algemeen in de Kempen.
WalloniëPlaatselijk algemeen, maar zeldzamer in de Ardennen.
WereldIn bijna heel Europa, Noordwest-Afrika en in gematigde streken in Azië en oostelijk Noord-Amerika.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurde Vries, G. (2012) Muurvarens in de stad Groningen.
Floron Nieuwsbrief Groningen 19: 15-28
de Vries, G. (2013) Muurvarens in de provincie Groningen.
Floron Nieuwsbrief Groningen 20: 25-34
Denters, T., S. Gonggrijp & V. ten Hoopen (2019)
Asplenium obovatum Viv. subsp.
lanceolatum (Fiori) P.Silva (Lancetvormige streepvaren): niet zomaar een nieuwe muurvaren.
Gorteria 21: 21-29
Dijkhuis, E. (2001) Muurplanten van de Diepenring.
Floron Nieuwsbrief Groningen 8: 10-14
Dijkhuis, E. (2015) Portret van een plant: Muurvaren.
Planten 1: 16-16
Dijkhuis, E. & W.J. Stouthamer (2009) Muurplanten in Groningen.
Floron Nieuwsbrief Groningen 16: 11-13
Grégoire, L. (1941)
Asplenium ruta-muraria, Muurvaren.
Natuurhistorisch Maandblad 30: 103-103
Grégoire, L. (1941) Muurvarens.
Natuurhistorisch Maandblad 30: 89-89
Hilmer, O. (1974) Ein bemerkenswerter Fundort einer Farnarten bei Goslar.
Göttinger Floristische Rundbriefe 8: 110-112
Kislowski, I. & M. Hamann (1995) Funde bemerkenswerter Farnarten an Mauerstandorten in Gelsenkirchen (zentrales Ruhrgebiet).
Floristische Rundbriefe 29: 151-154
Kops, J. (1800) Asplenium Ruta muraria - Steen-Ruite Miltkruid
Flora Batava 1: 60-60
Segal, S. (1962) Pteridologische aantekeningen, 1 -
Asplenium adiantum-nigrum ×
A. ruta-muraria in Nederland.
Gorteria 1: 56-59
Stouthamer, W.J. (2007) Muurplanten waterschap Noorderzijlvest.
Floron Nieuwsbrief Groningen 14: 18-19
van de Ven, T. (1948) De varensoorten op het krijtland.
Natuurhistorisch Maandblad 37: 65-69
Wittig, R. (2003) Farne auf hessissche Bahnhöfen.
Floristische Rundbriefe 36: 45-50
Ybema, K. (2012) De Muurvaren op kerken in het westen van Fryslân.
Twirre 22: 23-27
Ybema, K. (2012) Muurvaren op kerken in Fryslân.
VarenVaria 25(2): 7-11
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
30Flora Batava 01:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
69Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
75Nederlandse Oecologische Flora 1:
36Wilde-Planten.nl:
pagina