< Meer determinatiehulpen

laatst gewijzigd op 27-11-2025

Alisma - Waterweegbree

Stef van Walsum


Inleiding

In Nederland komen drie soorten Alisma (Waterweegbree) voor. De soorten lijken veel op elkaar waardoor er regelmatig vergissingen worden gemaakt. Bekijk bij het determineren altijd de vorm van de bladeren in combinatie met vorm van de stijlen en/of aantal groefjes per vrucht. 

Vergelijking

 

Grote waterweegbree

Alisma plantago-aquatica

Slanke waterweegbree

Alisma lanceolatum

Smalle waterweegbree

Alisma gramineum

Bladvoet

afgerond tot hartvormig

in de steel versmald (wigvormig)

in de steel versmald (wigvormig)

Kroonbladen

2-3x zo lang als de kelkbladen

2-3x zo lang als de kelkbladen

1,5x zo lang als de kelkbladen

Vorm stijl tijdens de bloei

rechtopstaand

rechtopstaand

gekruld

Aantal groefjes per vrucht

altijd 1

1 of 2

altijd 2

  • Onderwaterbladeren van Smalle waterweegbree zijn lijnvormig
  • Op basis van alleen bladvorm zijn Slanke waterweegbree en Smalle waterweegbree niet betrouwbaar te onderscheiden
  • Peuter de vruchtjes een beetje los van elkaar, daarna kan je goed zien hoeveel groefjes per vrucht aanwezig zijn. 
  • Smalle- en Slanke waterweegbree worden op basis van de bladvorm soms verward met Saggitaria graminea

 

Bladeren van Grote waterweegbree (links), Slanke waterweegbree (midden) en Smalle waterweegbree (rechts) (foto's: Jaap Oosterom & Stef van Walsum)

 

Bij de Slanke- en Grote waterweegbree staan de stijlen rechtop (foto links), bij de Smalle waterweegbree zijn de stijlen gekromd (foto rechts).

 

Bij de Grote waterweegbree heeft elk vruchtje één groefje (links), bij de Smalle waterweegbree heeft elk vruchtje 2 groefjes (foto rechts). De Slanke waterweegbree heeft in één bloem een mix van vruchten met 1 groef én vruchten met 2 groefjes (Foto's: Carleen de Graaf & Tim van de Vondevoort). 

Literatuur

Kops, J. (1822) Alisma Plantago - Gemeene Water-Weegbree Flora Batava 4: 247-247. 
 
van Ooststroom, S.J. (1964) 1. Alismataceae. Flora Neerlandica : 1-15. 
 
Vanberg, C. (1994) Alsima gramineum Lej. an der Elbe bei Damnatz. (Neu- und Wiederfunde bemerkenswerter Gefässpflanzen im Landkreis Lüchow-Dannenberg, Niedersachsen - 2. Teil). Floristische Rundbriefe 27: 100-106.