< Meer determinatiehulpen

laatst gewijzigd op 12-01-2021

Paardenbloemen (Taraxacum) secties

Karst Meijer & Stef van Walsum


Inleiding

Taraxacum is een zeer complex genus waar vele soorten deel uit maken. De 24e editie van de Heukels Flora onderscheidt 8 secties. Om de determinatie van de Taraxacum-secties gemakkelijker te maken zijn op deze pagina de onderscheidende kenmerken in een overzicht & sleutel gezet.

Voor meer informatie over het voorkomen en determinatie van Paardenbloem-soorten in Nederland zie de website taraxacumnederland.nl.

Vergelijking

  Sectie Obliqua Sectie Erythrosperma Sectie Palustria Sectie Celtica Sectie Naevosa Sectie Hamata  Sectie Borea Sectie Ruderalia 

Standplaats

Vrij algemeen. Op kalkhoudend zand langs de kust, niet in het binnenland.

Algemeen voorkomend. Op zandgronden langs de kust en in het binnenland.  

Zeldzaam. In vochtige en natte schrale graslanden.

Vrij algemeen tot zeldzaam. In (natte) schrale graslanden.  

Zeer zeldzaam. Tot zover bekend alleen op de Waddeneilanden. 

Algemeen voorkomend. In graslanden en ruderale terreinen. 

(Zeer) zeldzaam. Waddeneilanden en overige duingebieden. 

Algemeen voorkomend. In wegbermen, tuinen, ruderale tuinen en graslanden.  

Omwindselbladen

Geknobbeld. Afstaand tot aanliggend 

Geknobbeld. Afstaand 

Dicht aanliggend (kogelflesvormig)

Aanliggend tot rechtopstaand 

Afstaand 

Rechtop, afstaand tot teruggeslagen

Teruggekromd tot teruggeslagen 

Teruggekromd tot teruggeslagen 

Lintbloemen

Donkergeel/oranje, duidelijk ingerold

Geel, vlak 

Geel, vlak 

Geel, vlak 

 Geel, vlak

Geel, vlak

Geel, vaak gootvormig 

Geel, vlak 

Stuifmeel

-

Vaak afwezig

Aan- of afwezig

Vaak afwezig

Afwezig

Aanwezig

Afwezig

Aanwezig

Kleur nootjes 

Grijsbruin 

Rood-bruinachtig tot donkerpaars 

Grijsbruin 

Grijsbruin 

Grijsbruin 

Grijsbruin 

Grijsbruin 

Grijsbruin

Blad 

Vlekken afwezig

Blad sterk ingesneden. Vlekken afwezig

Meestal niet gelobd of getand. Vlekken afwezig

Platte, vrij eenvoudige gelobde bladeren. Vlekken afwezig

Blad sterk gevlekt

Regelmatig gelobd waarbij de lobben vaak teruggebogen zijn (haakvormig). Vlekken afwezig

Blad grijsgroen of donkergroen gekleurd. Vlekken afwezig

Zeer variabel blad. Vlekken afwezig

Bladsteel

Egaal groen of roodachtig 

Egaal groen of roodachtig

Egaal groen of roodachtig

Roodachtig, soms rood-groen gestreept

Egaal groen of roodachtig

Rood-groen gestreept

Donkerrood

Egaal groen of roodachtig
   

Determinatiesleutel

1
Buitenste omwindselblaadjes geknobbeld aan de top. Nootjes rood, bruin of bruinviolet van kleur. Planten van droge standplaatsen.
2
 
-
Buitenste omwindselblaadjes niet geknobbeld. Nootjes grijsbruin van kleur. Planten van droge tot vochtige standplaatsen.
3
 
 
2 (1)
Lintbloemen donker (oranje)-geel met ingerolde buitenste lintbloemen. Nootjes grijsbruin.
Taraxacum sect. Obliqua
 
-
Lintbloemen geel tot lichtgeel en vlak. Nootjes rood, bruinviolet of geelachtig bruin.
Taraxacum sect. Erythrosperma
 
 
3 (1)
Omwindselbladen afstaand, teruggeslagen of teruggekromd.
5
 
-
Omwindselbladen aanliggend tot rechtopstaand
4
 
 
4 (3)
Omwindselbladen dicht aanliggend. Bladen zeer smal en meestal niet gelobd of getand.
Taraxacum sect. Palustria
 
-
Omwindselbladen losjes aanliggend tot rechtopstaand (soms afstaand). Bladen zijn gelobd en vaak getand.
Taraxacum sect. Celtica
 
 
5 (3)
Bladen duidelijk zwartviolet gevlekt, vlekken meer dan 10% van het oppervlak beslaand.
Taraxacum sect. Naevosa
 
-
Bladen niet gevlekt of vlekken minder dan 10% van het oppervlak beslaand.
6
 
 
6 (5)
Middennerf van het blad met een patroon van groene streepjes in het rood.
Taraxacum sect. Hamata
 
-
Middennerf van het blad zonder een streepjespatroon.
7
 
 
7 (6)
Bloemen zonder stuifmeel. Bladsteel donkerrood. Buitenste lintbloemen vaak gootvormig.
Taraxacum sect. Borea
 
-
Bloemen met stuifmeel. Bladsteel wit, groen of roodachtig. Buitenste lintbloemen niet gootvormig.
Taraxacum sect. Ruderalia
 
 

Literatuur

Hagendijk, A.;van Leeuwen, N.;Oosterveld, P. (1997) Schraallandpaardenbloemen. Nieuwsbrief Studiekring Taraxacum 14: -.
 
Hagendijk, A.;van Soest, J.L.;Zevenbergen, H.A. (1975) Compositae: Taraxacum (behalve Sectie Vulgaria). Flora Neerlandica 4(9): 1-52. 
 
Ietswaart, J.H.;Vroman, M. (1974) Seizoensveranderingen bij bladeren van Taraxacum. Gorteria 7: 33-41. 
 
Kops, J. (1814) Leontodon taraxacum - Gemeene Paardebloem Flora Batava 3: 168-168.
 
Londo, G. (1978) Over het gedrag in ruimte en tijd van Taraxacum en Plantago. Gorteria 9: 174-178. 
 
Meijer, K. (2020) Taraxacum Nederland.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Borea - Noordelijke paardenbloem.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Celtica - Hooilandpaardenbloem.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Erythrosperma - Zandpaardenbloem.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Hamata - Gestreepte haakpaardenbloem.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Naevosa - Gevlekte paardenbloem.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Obliqua - Kustpaardenbloem.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Palustria - Moeraspaardenbloemen.  
 
Meijer, K. (2020) Determinatiesleutel Taraxacum sectie Ruderalia - Weidepaardenbloem.  
 
Oosterveld, P. (1978) De indicatiewaarde van het genus Taraxacum voor het beheer van graslanden. Gorteria 9: 188-193. 
 
Oosterveld, P. (1994) Hyngsteblom, Kninebledden en Tiksel. Gorteria 20: 61-70. 
 
Oosterveld, P. (1992) On cultivation of Taraxacum sp. Nieuwsbrief Studiekring Taraxacum 3: -.
 
Sterk, A.A.;den Nijs, J.C.M. (1978) Classificatie en sexualiteit bij Taraxacum. Gorteria 9: 178-188. 
 
van Soest, J.L. (1966) Korte determinatietabel voor de Nederlandse soorten van Taraxacum sect. Erythrosperma Dahlst. em. Lindb.f. Gorteria 3: 43-47. 
 
van Soest, J.L. (1967) Taraxacum euryphyllum (Dahlst.) Christ. in Nederland. Gorteria 3: 104-108. 
 
van Soest, J.L. (1965) Taraxacum sect. Palustria Dahlstedt. Acta botanica neerlandica 14: 1-53. 
 
Vroman, M.;Ietswaart, J.H. (1972) Taraxacum limnanthes Haglund subsp. limnanthoides van Soest op Schiermonnikoog. Gorteria 6: 1-9. 
 
Walrecht, B.J.J.R. (1935) Taraxacum officinale. De Levende Natuur 40: 96-96. 
 
Zijlstra, O.G. (2000) Paardenbloemen in Twente (1). Nieuwsbrief FLORON-FWT 21: 1-1.