Inleiding
De Sterrenkrozen (Callitriche) wordt gezien als een lastig te determineren geslacht. Dat valt best mee, aan hand van de vruchtjes zijn de meeste soorten in het veld op naam te brengen. Deze determinatiehulp geeft een overzicht van de verschillende onderscheidende kenmerken en detailfoto's van de vruchten.
Rond sterrenkroos en Doorschijnend sterrenkroos zijn niet in dit overzicht opgenomen omdat ze eenvoudig te herkennen zijn. Zie de soortpagina's voor meer informatie over deze soorten.
Vergelijking
|
Kleur helmhokjes
|
kleurloos
|
geel
|
geel
|
geel
|
geel
|
|
Vorm stuifmeelkorrels
(microscoop)
|
rond
|
langer dan breed, licht gebogen (banaantjes)
|
rond
|
rond en deels afgerond driehoekig (foto)
|
rond (foto)
|
|
Vruchten
|
rond, smal gevleugeld, zwart wordend
|
hoger dan breed, niet gevleugeld
|
hoger dan breed, hartvormig, alleen aan de top gevleugeld, zwart wordend
|
rond, breed gevleugeld
|
rond, breed gevleugeld
|
|
Stijlresten rijpe vrucht
|
sterk teruggeslagen, aangedrukt tegen de zijkanten van de vrucht
|
rechtop
|
rechtop
|
rechtop
|
rechtop
|
|
Aantal segmenten per schildhaar (microscoop)
|
(7-)13-16(-18)
|
(5-)6-10(-13)
|
13-16
|
6-11(-13)
|
5-12(-16)
|
|
Biotopen
|
matig voedselrijke wateren, met name op zandgronden
|
indicatief voor hard (kalkrijk) water, zowel in stilstaan als stromend
|
met name in droogvallende oevers van plassen, meren en rivierarmen in het riviergebied
|
ondiep, stilstaand en stromend water, van voedselarm tot voedselrijk
|
drassige bospaden en rivieroevers in het zoetwatergetijdengebied
|
|
opmerkingen
|
bij aanwezigheid van de 'moersleutels' vegetatief op naam te brengen
|
bij aanwezigheid van de ruitvormige drijfbladen vegetatief op naam te brengen
|
|
alleen d.m.v. vorm stuifmeelkorrels van elkaar te onderscheiden, microscopisch onderzoek is dus noodzakelijk! |
- Vegetatief zijn Sterrenkrozen niet op naam te brengen. Je kan ze dan invoeren als Sterrenkroos (G). Uitzonderingen hierop zijn Haaksterrenkroos bij aanwezigheid van de typische 'moersleutels' en Stomphoekig sterrenkroos wanneer de typische ruitvormige drijfbladeren zichtbaar zijn.
- De vorm van de stuifmeelkorrels zijn eenvoudig te controleren onder de microscoop (100x vergroting). Pak met een pincet voorzicht een helmdraad van het sterrenkroos en leg deze op een objectglas. Doe er een druppel water bij en leg er een dekglaasje op. Tik een paar keer voorzichtig met je vinger op het dekglaasje zodat de stuifmeelkorrels vrijkomen. Je kan nu de vorm van de stuifmeelkorrels bekijken onder de microscoop.
- Schildharen zijn platte ronde haren die uit meer cellen bestaan. Ze zijn op de stengels met een goede loep zichtbaar maar het is aan te raden dit onder een (stereo-)microscoop te bekijken.
- Tot 1930 kwam ook Gekield sterrenkroos (Callitriche cophocarpa) voor in Nederland. Ze is te herkennen aan de gekielde maar ongevleugelde vrucht.
Haaksterrenkroos
Bij Haaksterrenkroos zijn de vruchten smal gevleugeld en is de stijl teruggeslagen. De rijpe vruchten kunnen zwart verkleuren.
Stomphoekig sterrenkroos
Bij Stomphoekig sterrenkroos zijn de vruchten ongevleugeld. De drijfbladeren zijn vaak (maar niet altijd) ruitvormig (foto's: Niels Eimers en Jaap Oosterom).
Klein sterrenkroos
Bij Klein sterrenkroos zijn de vruchten hartvormig en aan de top smal gevleugeld. De rijpe vruchten kleuren zwart.
Gewoon sterrenkroos
%20v2.jpg)
Bij Gewoon sterrenkroos zijn de vruchten smal gevleugeld, de stijlen staan rechtop. Alleen van Gevleugeld sterrenkroos te onderscheiden aan de vorm van het stuifmeel.
Gevleugeld sterrenkroos
Bij Gevleugeld sterrenkroos zijn de vruchten smal tot breed gevleugeld, de stijlen staan rechtop. Alleen van Gewoon sterrenkroos te onderscheiden aan de vorm van het stuifmeel.