< Meer determinatiehulpen

laatst gewijzigd op 08-10-2020

Het genus Punctelia in Nederland

Laurens Sparrius


Inleiding

In Nederland komen vier soorten Stippelschildmossen (Punctelia sp.) voor. Als deelgroep van de schildmossen (Parmelia s.l.) wordt Punctelia gekenmerkt door de aanwezigheid van puntvormige pseudocyphellen, die als witte stippen op de bovenzijde van het thallus zichtbaar zijn.

Herkenning

Kenmerkentabel voor het onderscheiden van de in Nederland inheemse Punctelia-soorten.

 

Punctelia subrudecta
Gestippeld schildmos

Punctelia borreri
Witstippelschildmos

Punctelia jeckeri
Rijpschildmos

Punctelia reddenda
Gelobd stippelschildmos

Bovenzijde Grijs met vrij grote, grijze pseudocyphellen. Rand van de lobben glanzend. Loodgrijs met vrij grote pseudocyphellen. Rand van de lobben glanzend. Rand van de lobben mat door witte berijping. Grijs met vrij grote, grijze pseudocyphellen. Rand van de lobben glanzend.
Sorediën Fijn Fijn Fijn Grof 
Onderzijde Wittig Donker Wittig Donker
Chemie Merg C+ rood Merg C+ rood Merg C+ rood Merg C-

Afbeeldingen

Punctelia subrudecta (foto: Arjan de Groot)

Punctelia borreri (foto: Corry Abbink-Meijerink)

Punctelia jeckeri  (foto: Arjan de Groot)

Punctelia reddenda (foto: Bart Horvers)

 

Determinatiesleutel

1
Thallus wel of niet soredieus. Sorediën fijn. Merg C+ rood
2
 
-
Thallus soredieus. Sorediën grof. Merg C-. Zeer zeldzame soort
 
 
2 (1)
Thalluslobben aan de rand glanzend
3
 
-
Thalluslobben aan de rand witberijpt (loep!)
 
 
3 (2)
Thallus grijs, pseudocyphellen grijswit, onderzijde wit
 
-
Thallus loodgrijs, pseudocyphellen helder wit, klein en groot door elkaar, onderzijde zwart
 
 

Literatuur

Spier, J.L. (1994) Parmelia borreri (Sm.) Turner in Nederland. Buxbaumiella 35: 16-22. 
 
Spier, J.L. (2015) Punctelia perreticulata (Räsänen) G. Wilh. & Ladd, een nieuw stippelschildmos voor Nederland. Buxbaumiella 104: 16-18.
 
Spier, J.L.;van Dort, K.W. (2009) Punctelia reddenda (Gelobd stippelschildmos) voor het eerst in Nederland gevonden. Buxbaumiella 83: 42-44. 
 
Spier, J.L.;van Herk, C.M. (1997) Recent increase of Parmelia borreri in the Netherlands. Lichenologist 29: 390-393.
 
van Herk, C.M.;Aptroot, A. (2000) The sorediate Punctelia species with lecanoric acid in Europe. Lichenologist 32: 233-246.