Ecologie & verspreiding Addertong staat op zonnige tot licht beschaduwde, vochtige tot natte, periodiek overstroomde, voedsel- en stikstofarme, niet of weinig bemeste, zwak zure tot neutrale, kalkhoudende, lemige, venige en zandige bodems. Deze Addertong, die licht zouttolerant is, groeit in vochtige duinvalleien, in kruipwilg- en grazige duinvegetaties, in boezemhooilanden en veenmosrietlanden, in heidemoerasjes, in schrale hooilanden en ijl rietland, in zand- en kleigroeven. In het buitenland groeit ze ook in naald- en loofbossen. Ze komt voor In Europa, Noord-Amerika en Oost-Azië en is verder Ingeburgerd in het zuiden van Australië. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. Ze is vrij zeldzaam in de duinen, zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en elders zeldzaam. “Speerkruid” , zoals ze vroeger aangeduid werd is niet met andere soorten te verwarren door haar uiterlijk, alleen slecht ontwikkelde exemplaren kunnen eventueel verwisseld worden met Azorenaddertong. Destijds werd ze medisch uitwendig gebruikt bij verwondingen, kneuzingen, zweren en winterhanden. Ook werd de plant aangewend tegen slangenbeten en tegen hernia. CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014

Ecologie

Bodem
Zonnige of soms licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, voedselarme, niet of weinig bemeste, zwak zure tot neutrale grond. Ook op plaatsen waar het water zwak brak is (duinzand, kalkhoudend leem of laagveen).

Groeiplaats
Zeeduinen (duinvalleien, kruipwilgstruweel of tussen Duinriet), grasland (boezemhooiland, bovenveengrasland en schraal hooiland), moerassen (laagveenmosrietland, heidemoeras en ijl rietland) en afgravingen (zand- en kleigroeven).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in de duinen. Elders zeldzaam en zeer zeldzaam in Zuid-Limburg.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam in de duinen. Elders zeer zeldzaam.

Wallonië
Zeer zeldzaam in Lotharingen, Brabant en het Maasgebied.

Wereld
Europa, Noord-Amerika en Oost-Azië. Ingeburgerd in het zuiden van Australië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	laagvenen
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	geofyt
Bloeitijd:	mei - juli

Literatuur
(Anoniem) (1929) De Addertong (Ophioglossum vulgatum) in Friesland. De Levende Natuur 33: 414-414 

Barkman, J.J. (1987) Nogmaals de Addertong (Ophioglossum vulgatum L.) in Zuid-Limburg. Natuurhistorisch Maandblad 76: 63-63

Bremer, P. (1988) Ophioglossum vulgatum L. in de bossen van de IJsselmeerpolders. Gorteria 14: 131-137 

de Kraker, K. (2022) Grevelingenverslag 2021. Ecologisch adviesbureau Sandvicensis, Burg-Haamstede

de Visser, A. (1966) Ophioglossum vulgatum in westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen (Korte meded.). Gorteria 3: 75-75

Kops, J. & J.E. van der Trappen (1849) Ophioglossum vulgatum - Gemeene adderstong Flora Batava 10: 724-724 

Sykora, K.V., D. Bokoloh & A. de Boer (1988) De standplaats van Addertong (Ophioglossum vulgatum L.) in de Zevensprong bij Craubeek. Gorteria 14: 68-70 

Verlinden, A., G. Leys & J. Slembrouck (1979) Groeiplaatsen van Ophioglossum vulgatum en Ophrys apifera bij Antwerpen. Dumortiera 12: 1-8

Verma, S.C. (1958) Cytology of Ophioglossum vulgatum. Acta botanica neerlandica 7: 629-634 

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 223

Flora Batava 10: plaat 0724

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 53

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 67

Nederlandse Oecologische Flora 1: 28

Wilde Planten 1: 270

Wilde-Planten.nl: pagina

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.

De bloeiperiode is dit jaar 1 dagen eerder dan het langjarig gemiddelde.