Soortgroepen
Flora
Vaatplanten
Mossen
Korstmossen
Paddenstoelen
Kranswieren
Wieren
Fauna
Zoogdieren
Reptielen
Amfibieën
Vissen
Dagvlinders
Nachtvlinders
Microvlinders
Libellen
Weekdieren
Kreeftachtigen
Stekelhuidigen
Manteldieren
Sponzen
Holtedieren
Overig marien
Projecten
FLORON
Het Nieuwe Strepen
Witte gebieden
Staat deze plant er nog?
Meetnet Muurplanten
Nectarindex
Oeverindex
Populatieonderzoek Jeneverbes
BLWG
Witte gebieden mossen
Witte gebieden korstmossen
Staat dit mos er nog?
Staat dit korstmos er nog?
Meetnet Korstmossen
Meetnet Mossen
NMV
Meetnet Bospaddenstoelen
Meetnet Zeereeppaddenstoelen
Meetnet Moeraspaddenstoelen
Staat deze soort er nog?
Zoogdiervereniging
NEM Marters en NEM Exoten
Determineren
Eerste Hulp Bij Determineren
Determinatie Vaatplanten
Determinatie Korstmossen
Determinatie Orchideeën
Het veld in
Veldkaart printen
Contactpersonen Natuurgebieden
Waarnemingen
Waarnemingen
Losse waarneming invoeren
Nieuwe streeplijst FLORON
Nieuwe streeplijst paddenstoelen
Nieuwe streeplijst (korst)mossen
Nieuwe streeplijst ANEMOON
Nieuwe streeplijst weekdieren
Mijn Lijsten
Mijn Waarnemingen
Lijsten zoeken
Waarnemingen zoeken
Waarnemers
Botanische Collectie op de Kaart
Dashboard
Dashboard
Kaart biodiversiteit per hok
Soortenlijst per atlasblok
Botanische hotspots
Literatuur
Over
Over deze site
Privacy
Beheerders en validatoren
Inloggen
|
FLORON Verspreidingsatlas Vaatplanten
Verspreidingsatlas
Wijziging opgeslagen
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
toon wetenschappelijke namen
verberg synoniemen
toon alleen geaccepteerde namen
Aalbes
Aangebrande orchis
Aapjesorchis
Aardaker
Aardappel
Aardbei
Aardbeiganzerik
Aardbeiklaver
Aarddistel
Aarddistel × Moesdistel
Aardkastanje
Aardpeer
Aarereprijs
Aarereprijs × Lange ereprijs
Aarmunt
Aarstruweelbraam
Aarvederkruid
Abrikoos
Absintalsem
Addertong
Adderwortel
Adelaarsvaren
Afghaanse duizendknoop
Afrikaanse amarant
Afrikaanse bolletjeskool
Akeleiruit
Akker- × Driekleurig viooltje
Akkerandoorn
Akkerbedstro
Akkerboterbloem
Akkerdistel
Akkerdoornzaad
Akkerdravik
Akkerereprijs
Akkergeelster
Akkergoudsbloem
Akkerhoornbloem
Akkerkers
Akkerklaver
Akkerklimopereprijs
Akkerklokje
Akkerknarkruid
Akkerkool
Akkerleeuwenbek
Akkermelkdistel
Akkermelkdistel (var. arvensis)
Akkermunt
Akkerogentroost
Akkervergeet-mij-nietje
Akkerviltkruid
Akkerviltkruid × Duitsviltkruid
Akkerviooltje
Akkerwalstro
Akkerwinde
Akkerzenegroen
Alexandrijnse klaver
Alligatorkruid
Alpenandoorn
Alpenbes
Alpenheksenkruid
Alpenrus
Alpenrus/Duinrus
Alsemambrosia
Althaeastruik
Amandelboom
Amandelwilg
Amandelwilg × Katwilg
Amandelwilg × Kraakwilg
Amandelwilg × Schietwilg
Amandelwolfsmelk
Amberboom
Amerikaans krentenboompje
Amerikaans perzikkruid
Amerikaanse droogbloem
Amerikaanse eik
Amerikaanse gleditsia
Amerikaanse hazenzegge
Amerikaanse kruidkers
Amerikaanse populier
Amerikaanse tulpenboom
Amerikaanse vlier
Amerikaanse vlotvaren
Amerikaanse vogelkers
Amerikaantje
Andijvie
Anijs
Anna Paulownaboom
Apothekersroos
Appel
Ardense dravik
Argentijns vingergras
Argentijnse amarant
Armbloemig look
Armbloemige waterbies
Arme ruigtebraam
Arsenaalbraam
Asperge
Asperge / Liggende asperge
Atlantische klimop
Atlasreigersbek
Aubrietia
Avondkoekoeksbloem
Avondkoekoeksbloem s.l.
Avondkoekoeksbloem × Dagkoekoeksbloem
Aziatische veldkers
Azijnboom
Ranunculus arvensis
L.
Akkerboterbloem
Kaart downloaden of aanpassen
Download kaart (groot)
Download kaart (klein)
Kaartenmachine
QR-code
Download data (csv)
Download trenddata
Toelichting kaarten
algemeen
|
ecologie & verspreiding
|
literatuur (6)
|
flora's (7)
|
taxonomie
|
herkenning
|
feedback (0)
|
trend en bloei
Familie:
Ranunculaceae
Groep:
tweezaadlobbigen (bloemplanten)
Toxiciteit:
Bron: Marco Roos en Leni Duistermaat (2020) in Heukels' Flora 24e ed. (met aanvullingen FLORON)
Giftige plant (vooral sap)
Voorkomen in Nederland
Status:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
Rode Lijst: Ernstig bedreigd
Trend sinds 1950:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
zeer sterk achteruitgegaan (75-100%)
Zeldzaamheid:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
zeer zeldzame soort
Indigeniteit:
bron: Standaardlijst 2003
al voor 1500 ingevoerd (archeofyt)
Herkomst:
bron: Standaardlijst 2003
Midden-Europa
Bescherming:
Wet Natuurbescherming: beschermde soort (art. 3.10)
Monitoring
Indicatorsoort:
typische soort (Natura2000)
Uiterlijk
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Lees de volledige beschrijving van de plant [meer]
Ecologie & verspreiding
De standplaats van Akkerboterbloem is een open, vrij droge kalkrijke en leemrijke akker, vooral onder wintergraan. De zaden rijpen eerder dan het graan en worden door de haakvormige uitsteeksels door... [
meer
]
Ecologie & verspreiding
De standplaats van Akkerboterbloem is een open, vrij droge kalkrijke en leemrijke akker, vooral onder wintergraan. De zaden rijpen eerder dan het graan en worden door de haakvormige uitsteeksels door mens en dier verspreid. Vooral de schapen die na de oogst het land begraasden namen de zaden in hun vacht mee. Deze akkergebonden soort is de laatste tientallen jaren vrijwel geheel uit ons land verdwenen. Aangepast aan de oorspronkelijke landbouwmethodes van schoffelen dan zaaien, is er nu geen kans meer voor deze plant. Machinaal werken, sterke bemesting en chemische bestrijding hebben voor vrijwel geheel verdwijnen gezorgd. In Zuid-Limburg en langs de IJssel zijn nog enkele groeiplaatsen.
CC-BY-SA 3.0
Christine Tamminga, 2014
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen op vrij droge tot vochtige, matig voedselrijke, kalkrijke, leemrijke grond (leem, zandige klei, klei, mergel en löss).
Groeiplaats
Akkers (wintergraanakkers), zelden op ruderale plaatsen en op omgewerkte grond.
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding
Nederland
Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en misschien nog in het rivierengebied. Vroeger ook elders.
Vlaanderen
Zeer zeldzaam. Zeer sterk afgenomen.
Wallonië
Zeldzaam in de zuidelijke Ardennen.
Wereld
Oorspronkelijk uit Midden-Europa. In het Middellandse-Zeegebied, oostelijk tot in Noord-India en noordelijk tot in West- en Midden-Europa. Ingeburgerd in Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Ecologie
bron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:
kalkrijke akkers
Levensduur:
éénjarig
Levensvorm:
therofyt
Bloeitijd:
mei - juli
Literatuur
Bot, J. & M.R. van der Spoel-Walvius (1968) Description of Ranunculus repens L. and Ranunculus arvensis L. pollen.
Acta botanica neerlandica
17:
173-182
Hoste, I., F. Verloove, C. Nagels, L. Andriessen & J. Lambinon (2009) De adventievenflora van in België ingevoerde mediterrane containerplanten.
Dumortiera
97:
1-16
Kobus, J.D. (1866)
Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten.
A. Ophorst, Wageningen
Kops, J. (1822) Ranunculus arvensis - Akker Ranonkel
Flora Batava
4:
289-289
Schaminée, J.H.J. & A.H.F. Stortelder (2000) De ene boterbloem is de andere niet. De sociologische indicatiewaarde van plantensoorten, toegelicht aan de hand van het geslacht
Ranunculus
.
Stratiotes
20:
5-19
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3
48:
199-249
Pagina's in standaardwerken
Atlas van de Nederlandse Flora 2:
258
Flora Batava 04:
plaat
Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
256
Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
313
Nederlandse Oecologische Flora 1:
239
Wilde Planten 3:
296
Wilde-Planten.nl:
pagina
deze soort in de Zadenatlas van Nederland
Taxonomie
Rijk:
Plantae
Stam:
Tracheophyta
Klasse:
Spermatopsida
Orde:
Ranunculales
Familie:
Ranunculaceae
Ranunculus arvensis
L. (1753)
Nederlands:
Akkerboterbloem
Engels:
Corn Buttercup
Duits:
Ackerhahnenfuss
Etymologie
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
De Nederlandse naam
boterbloem
is vanwege de boterkleurige bloemblaadjes.
Ranunculus
is het verkleinwoord van het Latijnse
rana
(kikker). Ranonkels groeien vaak in of langs het water en in vochtige weiden, de plek waar veel kikkers voor komen.
Arvensis
betekent
op akkers groeiend
.
Bron:
Standaardlijst 2003
Bron Nederlandse naam:
Standaardlijst 2003
Zoeken in GBIF
Zoeken in Google Scholar
Beschrijving
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Stengels
De lichtgroene, behaarde stengels worden naar de voet en soms ook naar de top kaal. De bloemstelen zijn niet gegroefd.
Bladeren
De bladen bestaan uit drie blaadjes, die merendeels weer in twee of drie smalle (lijn- of lancetvormige slippen), alleen aan de top ingesneden slippen gespleten zijn. De onderste bladen zijn niet gedeeld.
Bloemen
Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloem is 6-12 mm in doorsnede, licht groenachtig geel. De kelkbladen liggen los tegen de kleine kroonbladen aan.
Vruchten
Een eenzadige dopvrucht of nootje. De weinig talrijke, stekelige vruchtjes (drie tot acht) zijn ruim tweemaal zo lang als die van de andere boterbloemen (5-8 mm). Ze dragen een slanke, vrijwel rechte snavel en zijn bezet met vrij grote en vaak kromme stekels. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Kenmerken
bron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:
0,20-0,60 m.
Bloemkleur:
geelgroen
Type vrucht:
eenzadige dopvrucht of noot
Kleur van de vrucht:
Onopvallend
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Feedback
commentaar toevoegen
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF
download hoge resolutie
Fenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
Close
Afbeelding 1 van 11
Maximize image
Restore image
Bestand:
Naam maker:
Locatie:
Omschrijving:
Betreft detail:
Gemaakt op:
December 2024
December 2024
S
M
T
W
T
F
S
48
24
25
26
27
28
29
30
49
1
2
3
4
5
6
7
50
8
9
10
11
12
13
14
51
15
16
17
18
19
20
21
52
22
23
24
25
26
27
28
53
29
30
31
1
2
3
4
Onderdelen of kenmerken:
Upload
Voorwaarden voor het plaatsen van foto's
Naam verkeerd weergeven? Pas je naam aan.
Hartelijk dank voor het uploaden. Je bijdrage wordt beoordeeld door het validatieteam. Tot die tijd is de foto of het geluid alleen voor jezelf zichtbaar.
Sluiten
{1}
##LOC[OK]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##