Soortgroepen
Flora
Vaatplanten
Mossen
Korstmossen
Paddenstoelen
Kranswieren
Wieren
Fauna
Zoogdieren
Reptielen
Amfibieën
Vissen
Dagvlinders
Nachtvlinders
Microvlinders
Libellen
Weekdieren
Kreeftachtigen
Stekelhuidigen
Manteldieren
Sponzen
Holtedieren
Overig marien
Projecten
FLORON
Het Nieuwe Strepen
Witte gebieden
Staat deze plant er nog?
Meetnet Muurplanten
Nectarindex
Oeverindex
Populatieonderzoek Jeneverbes
BLWG
Witte gebieden mossen
Witte gebieden korstmossen
Staat dit mos er nog?
Staat dit korstmos er nog?
Meetnet Korstmossen
Meetnet Mossen
NMV
Meetnet Bospaddenstoelen
Meetnet Zeereeppaddenstoelen
Meetnet Moeraspaddenstoelen
Staat deze soort er nog?
Zoogdiervereniging
NEM Marters en NEM Exoten
Determineren
Eerste Hulp Bij Determineren
Determinatie Vaatplanten
Determinatie Korstmossen
Determinatie Orchideeën
Het veld in
Veldkaart printen
Contactpersonen Natuurgebieden
Waarnemingen
Waarnemingen
Losse waarneming invoeren
Nieuwe streeplijst FLORON
Nieuwe streeplijst paddenstoelen
Nieuwe streeplijst (korst)mossen
Nieuwe streeplijst ANEMOON
Nieuwe streeplijst weekdieren
Mijn Lijsten
Mijn Waarnemingen
Lijsten zoeken
Waarnemingen zoeken
Waarnemers
Botanische Collectie op de Kaart
Dashboard
Dashboard
Kaart biodiversiteit per hok
Soortenlijst per atlasblok
Botanische hotspots
Literatuur
Over
Over deze site
Privacy
Beheerders en validatoren
Inloggen
|
FLORON Verspreidingsatlas Vaatplanten
Verspreidingsatlas
Wijziging opgeslagen
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
toon wetenschappelijke namen
verberg synoniemen
toon alleen geaccepteerde namen
Haagbeuk
Haagbraam
Haagliguster
Haagwinde
Haagwinde × Gestreepte winde
Haakhaagbraam
Haakkoepelbraam
Haakpaardebloem
Haaksterrenkroos
Haaksterrenkroos s.s.
Haarbraam
Haarfonteinkruid
Haarlems klokkenspel
Hakea
Halsbloem
Handjesereprijs
Handjesgras
Hanendoorn
Hangend chinees klokje
Hangende look
Hangende zegge
Hard zwenkgras
Hard zwenkgras/Groot schapengras
Harde basterdwederik
Harde haagbraam
Harig knopkruid
Harig vingergras
Harig wilgenroosje
Harig wilgenroosje × Viltige basterdwederik
Harig zenegroen
Harige cotoneaster
Harige humusbraam
Harige koepelbraam
Harige ratelaar
Harige sorbaria
Harlekijn
Hartblad- / Weegbreezonnebloem
Hartbladige els
Hartbladzonnebloem
Hartgespan
Harthaagbraam
Hartruigtebraam
Hartviltbraam
Hauwklaver
Hazelaar
Hazenpootje
Hazenstaart
Hazenzegge
Heelbeen
Heelblaadjes
Heelkruid
Heemst
Heen
Heen/Oeverbies
Heermoes
Heggendauwbraam
Heggendoornzaad
Heggenduizendknoop
Heggenrank
Heggenroos
Heggenroos (var. corymbifera)
Heggenroos (var. thuillieri)
Heggenvogelmuur
Heggenwikke
Heidekartelblad
Heidemelkviooltje
Heideorchis
Heidespurrie
Heidezegge
Heksenmelk
Heksenmelk subsp. esula
Helm
Hemelboom
Hemelroosje
Hemelsleutel
Hemelsleutel / Roze hemelsleutel
Hengel
Hennegras
Hennegras × stijf struisriet
Hennep
Hennepvreter
Herderstasje
Herfstadonis
Herfstalsem
Herfstaster
Herfstbitterling
Herfstkrokus
Herfstschroeforchis
Herfstsering
Herfsttijloos
Herik
Hertshoornweegbree
Hertsmunt
Hertsmunt × Aarmunt
Hertswortel
Hidcote-smeerwortel
Hoefijzervaren
Hoenderbeet
Hoge anemoon
Hoge cyperzegge
Hoge cyperzegge × Snavelzegge
Hoge dravik
Hoge fijnstraal
Hoge kantbraam
Hoge ossentong
Hokjespeul
Hollandse iep
Hollandse iep 'Belgica'
Hollandse iep 'Major'
Hollandse iep 'Vegeta'
Hollandse linde
Hollandse linde 'Pallida'
Hollandse linde 'Zwarte Linde'
Hollandse rimpelroos
Holpijp
Holwortel
Holwortel / Vingerhelmbloem
Holzaad
Hommelorchis
Hondsdraf
Hondshelmkruid
Hondskruid
Hondspeterselie
Hondsroos
Hondsroos (var. andegavensis)
Hondsroos (var. blondaeana)
Hondsroos (var. canina)
Hondsroos (var. dumalis)
Hondsroos (var. scabrata)
Hondsroos / Kale struweelroos
Hondsroos s.l.
Hondstand
Hondstarwegras
Hondsviooltje
Hondsviooltje × Melkviooltje
Hondsviooltje × Zandviooltje
Hongaars havikskruid
Hongaarse raket
Hongaarse wikke
Honingorchis
Hoofdjesanjer
Hoofdjesverbena
Hoog pampagras
Hoog struisgras
Hoornmelde
Hop
Hopklaver
Hopwarkruid
Hortensia (macrophylla)
Hulst
Humusbraam
Huzarenknoop
Hyacint
Hyacintorchis
Hydrilla
Hyssop
Pedicularis sylvatica
L.
Heidekartelblad
Kaart downloaden of aanpassen
Download kaart (groot)
Download kaart (klein)
Kaartenmachine
QR-code
Download data (csv)
Download trenddata
Toelichting kaarten
algemeen
|
ecologie & verspreiding
|
literatuur (7)
|
flora's (7)
|
taxonomie
|
herkenning
|
feedback (0)
|
trend en bloei
Familie:
Orobanchaceae
Groep:
tweezaadlobbigen (bloemplanten)
Voorkomen in Nederland
Status:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
Rode Lijst: Kwetsbaar
Trend sinds 1950:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
zeer sterk achteruitgegaan (75-100%)
Zeldzaamheid:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
vrij zeldzame soort
Indigeniteit:
bron: Standaardlijst 2003
oorspronkelijk inheems
Monitoring
Indicatorsoort:
typische soort (Natura2000)
Uiterlijk
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Lees de volledige beschrijving van de plant [meer]
Ecologie & verspreiding
Heidekartelblad groeit op zonnige plaatsen op natte tot vochtige, voedsel- en kalkarme, zwak zure en stikstofarme, licht humeuze tot veenachtige zand- en leemgrond. Zij staat in terreinglooiingen op d... [
meer
]
Ecologie & verspreiding
Heidekartelblad groeit op zonnige plaatsen op natte tot vochtige, voedsel- en kalkarme, zwak zure en stikstofarme, licht humeuze tot veenachtige zand- en leemgrond. Zij staat in terreinglooiingen op de overgang van heidevelden naar graslanden of zeggemoerassen, in de zoom van door kalkhoudend water gevoede brongebieden of in veentjes, in en om leemkuilen in heiden. Verder in bermen met een laag blijvende grazige begroeiing, in grazige heiden, blauwgraslanden en aan de rand van vochtige duinvalleien. In Nederland komt Heidekartelblad zeldzaam voor op de hogere zandgronden en in de kalkarme duinen. Als gevolg van het gebruik van kunstmest, ontwatering en vermesting groeien genoemde vegetaties dicht en is zij zeer sterk achteruitgegaan in Nederland. Voorwaarde voor haar aanwezigheid is dat de vegetatie door begrazing, maaien of lichte betreding laag blijft. Heidekartelblad is kensoort voor de Associatie van Klokjesgentiaan en Borstelgras. Ze werd vroeger medisch aangewend bij o.a. de behandeling van zweren en wonden.
CC-BY-SA 3.0
Niko Buiten & René van Moorsel, 2015
Ecologie
Bodem
Zonnige plaatsen op vochtige tot natte, voedselarme, matig tot zwak zure, licht humeuze tot venige grond (veen, zand en leem).
Groeiplaats
Moerassen (venen, brongebieden of veentjes met opstijgend iets kalkhoudend water), zeeduinen, heide (grazige en natte heide), grasland (heischraal grasland, hooiland en blauwgrasland), terreinglooiingen op de overgang van heide naar grasland of moeras en schrale bermen.
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding
Nederland
Zeldzaam in het oosten en het midden van het land, op de Waddeneilanden en in de duinen van noordelijk Noord-Holland.
Vlaanderen
Vrij zeldzaam in de Kempen. Elders zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.
Wallonië
Vrij zeldzaam in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam.
Wereld
West- en Midden-Europa en Newfoundland.
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Ecologie
bron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:
natte heiden
Levensduur:
tweejarig
Levensvorm:
hemicryptofyt
Zaadbank:
zeer kortlevend (< 1 jaar)
Bloeitijd:
mei - juni
Literatuur
Haveman, R. & M. Hornman (2001) Flora en fauna op militaire heideterreinen.
De Levende Natuur
102 (4):
173-176
Kobus, J.D. (1866)
Flora van Wageningen en aangrenzende gemeenten.
A. Ophorst, Wageningen
Kops, J. & H.C. van Hall (1832) Pedicularis sylvatica - bosachtig Kartelblad
Flora Batava
6:
454-454
Kreulen, D.J.W. (1920)
Pedicularis palustris
en
sylvatica
.
De Levende Natuur
25:
51-54
Plantinga, J. & H.J. Jager (2017) Heidekartelblad (
Pedicularis sylvatica
) uit het moeras.
Twirre
27:
3-12
Strykstra, R.J., V. Westhoff & R.P.J. de Kok (1992) Een vergelijking tussen oude en nieuwe opnamen met
Arnica montana
,
Gentiana pneumonanthe
en
Pedicularis sylvatica
.
Stratiotes
5:
28-40
Troelstra, A.S. (1963) “Witte raven” (Korte meded.).
Gorteria
1:
108-108
Pagina's in standaardwerken
Atlas van de Nederlandse Flora 2:
234
Flora Batava 06:
plaat
Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
526
Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
641
Nederlandse Oecologische Flora 3:
233
Wilde Planten 3:
82
Wilde-Planten.nl:
pagina
Afbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas)
Taxonomie
Rijk:
Plantae
Stam:
Tracheophyta
Klasse:
Spermatopsida
Orde:
Lamiales
Familie:
Orobanchaceae
Pedicularis sylvatica
L. (1753)
Nederlands:
Heidekartelblad
Engels:
Lousewort
Duits:
Waldmoorläusekraut
Etymologie
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Pedicularis
komt van het Latijnse
pediculus
(luis), omdat men dacht dat de gedroogde planten in het hooi, aan het vee luizen zouden geven.
Sylvatica
betekent
in het bos groeiend
.
Bron:
Standaardlijst 2003
Bron Nederlandse naam:
Standaardlijst 2003
Zoeken in GBIF
Zoeken in Google Scholar
Beschrijving
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Stengels
Deze halfparasiet heeft donkergroene, vaak paars aangelopen stengels. De middelste stengel staat rechtop en vertakt zich niet. De stengels aan de zijkanten liggen of richten zich soms aan de top op. Ze kunnen vertakt zijn en zijn tweerijig behaard.
Bladeren
De kale of zwak behaarde bladeren zijn langwerpig en twee keer geveerd.
Bloemen
Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De kelk is urnvormig met vijf slippen, waarvan alleen de bovenste een gave rand heeft. De bloemen zijn roze of een enkele keer wit. Ze zijn 1½-2½ cm. De bovenlip is stomp, zwak gebogen en heeft aan beide kanten één tand bij de top. De onderlip is korter dan de bovenlip.
Vruchten
Een doosvrucht. De zaadwand heeft een oliehoudende verdikking, die mieren aanlokt. Deze mieren zorgen voor de verspreiding van de zaden. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Kenmerken
bron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:
0,08-0,25 m.
Bloemkleur:
roze
Type vrucht:
doosvrucht
Kleur van de vrucht:
Onopvallend
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Feedback
commentaar toevoegen
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutie
Fenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
Close
Afbeelding 1 van 15
Maximize image
Restore image
Bestand:
Naam maker:
Locatie:
Omschrijving:
Betreft detail:
Gemaakt op:
October 2024
October 2024
S
M
T
W
T
F
S
40
29
30
1
2
3
4
5
41
6
7
8
9
10
11
12
42
13
14
15
16
17
18
19
43
20
21
22
23
24
25
26
44
27
28
29
30
31
1
2
45
3
4
5
6
7
8
9
Onderdelen of kenmerken:
Upload
Voorwaarden voor het plaatsen van foto's
Naam verkeerd weergeven? Pas je naam aan.
Hartelijk dank voor het uploaden. Je bijdrage wordt beoordeeld door het validatieteam. Tot die tijd is de foto of het geluid alleen voor jezelf zichtbaar.
Sluiten
{1}
##LOC[OK]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##