|
|
Castanea sativa Mill.
Tamme kastanje
|
Ecologie & verspreiding
Tamme kastanje staat op zonnige tot licht beschaduwde, warme en kalkarme, matig droge tot matig vochtige, losse en humeuze, voedselarme tot matig voedselrijke, zwak zure, vaak kiezelrijke zand- en leemgrond. Ze groeit in loof- en naaldbossen, graag in heuvelachtig terrein, in bosranden, in struwelen en in de binnenduinen en wordt ook aangeplant. De plant kan zeer oud worden en stamt oorspronkelijk uit Zuid-Europa, West-Azië en de Kaukasus. Ze is door de Romeinen in West- en Midden-Europa ingevoerd. De soort is vrij zeldzaam, maar plaatselijk algemeen op de hogere gronden van Midden- en zuidelijk Nederland en in Zuid-Limburg, zeldzaam in Drenthe en in de binnenduinen en verder zeer zeldzaam op de Waddeneilanden en in laagveen-, rivierklei- en zeekleigebieden. De bestuiving geschiedt niet alleen door de wind maar ook (en vooral) door insecten, met name bijen, de zaden worden door grote vogels en knaagdieren verspreid. Tamme kastanje levert goed eetbare zaden en hout van een uitstekend kwaliteit.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemZonnige tot licht beschaduwde, warme plaatsen op matig droge tot matig vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, zwak zure grond (zand en leem). GroeiplaatsBossen (loofbossen en hellingbossen), bosranden en zeeduinen (binnenduinen).
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij zeldzaam, maar plaatselijk algemeen op de hogere gronden van Midden- en Zuid-Nederland en in Zuid-Limburg, zeldzaam in Drenthe en in de binnenduinen en zeer zeldzaam op de Waddeneilanden en in laagveen-, rivierklei- en zeekleigebieden. VlaanderenAlgemeen, maar zeldzaam in het kustgebied. WalloniëPlaatselijk vrij algemeen. WereldOorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied, het Zwarte-Zeegebied en in de Alpen. Sinds lang ingeburgerd (de Romeinse tijd) in West- en Midden-Europa. Ook in Klein-Azië en de Kaukasus.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurHartsen, F.A. (1865) Castanea vulgaris - Tamme Kastanjeboom Flora Batava 12: 931-931 Hetzel, I. (2009) Zur spontanen Ausbreitung von Walnuss ( Juglans regia) und Esskastanie ( Castanea sativa) in Wäldern und Forsten im mittleren Ruhrgebiet. Floristische Rundbriefe 43: 24-43 Sipkes, C. (1967) De Tamme kastanje in de Kaapse Bossen. De Levende Natuur 70: 117-119 van Leeuwen, G. (2018) Cryphonectria parasitica , kanker in tamme kastanje. Kijk op Exoten 7: 5-5 Westhoff, V. (1966) Ondergroei van Tamme kastanje in een arm eiken-berken-bos-gebied. De Levende Natuur 69: 193-199 Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3: 177Flora Batava 12: plaat 0931Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 404Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 403Nederlandse Oecologische Flora 1: 103Wilde-Planten.nl: pagina Taxonomie| Rijk: | Plantae | | Stam: | Tracheophyta | | Klasse: | Spermatopsida | | Orde: | Fagales | | Familie: | Fagaceae |
Castanea sativa Mill. (1768) | | Nederlands: | Tamme kastanje | | Engels: | Sweet Chestnut | | Duits: | Edelkastanie |
Etymologiebron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra | De herkomst van Castanea is niet duidelijk. Volgens sommigen is het afgeleid van Kastana, een stad in Thessaiië, waar vele mooie kastanje-bomen groeiden. Volgens de mythologie werd de nimfNea (casta-nea) tegen haar zin door Jupiter bezocht en overweldigd, daarna pleegde ze zelfmoord en werd door Jupiter in een kastanje veranderd. Sativa betekent "gekweekt of tam".
|
Bron: Standaardlijst 2003 | | Bron Nederlandse naam: Standaardlijst 2003 | | | | Zoeken in GBIF | | Zoeken in Google Scholar |
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De 0.5 cm grote knoppen zijn groenachtig bruin, eivormig en met 2 of 3 schubben. Bladeren De verspreidstaande, tot 25 cm lange bladeren zijn langwerpig, iets leerachtig, glanzend donkergroen, enkelvoudig en grof en scherp getand. Aan onderkant zijn ze eerst behaard, later worden ze kaal. De grootste breedte zit onder het midden. Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De lange, aarvormige, geelgroene bloeiwijze groeit rechtop in de bladoksels. Vrouwelijke bloemen groeien aan de voet, meestal 3 aan 3 en mannelijke bloemen er boven. Ze worden tot 20 cm lang, hebben 6 bloembladen, die alleen bovenaan vrij zijn en 6 stijve, draadvormige stempels. Vruchten Een eenzadige dopvrucht of noot. Met 1 tot 3 gladde, glanzende, eetbare noten (tamme kastanjes). Het omhulsel is een groene, langstekelige, openspringende bolster. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode. © NEM(CBS & FLORON) 2023
 download in hoge resolutieFenologie bloeiend Fenologie vruchtdragend Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021. De bloeiperiode is dit jaar 1 dagen eerder dan het langjarig gemiddelde.
|