|
|
Dactylorhiza incarnata (L.) Soó
Vleeskleurige orchis
|
Ecologie & verspreiding
Vleeskleurige orchis groeit op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, stikstofarme, matig voedselarme tot matig voedselrijke, basische tot zwak zure, basenrijke, kalkhoudende bodems van zand, leem, zavel, klei en veen. Zij staat in jonge duinvalleien, blauwgraslanden en in hooilanden, in ontziltende graslanden en kalkmoerassen, in trilvenen, verlande moerassen en in rietland, in brakwatervenen en klei- en leemputten, in beekdalen, slenken en in kreken, in schraallanden, heischrale graslanden en in hoogveenafgravingen. Verder in vochtige heiden, veenmosrietlanden en op overgangen van kraggen naar vaster, vaak enigszins kleihoudend veen, op drooggevallen zandplaten, voormalige strandvlakten en op zandstranden, op opgespoten zandvlakten en voormalige kweldergronden, langs de rand van vennen en laagten in heidegebieden. De soort kan slecht tegen zomerse uitdroging van de grond. De soort is in Nederland vrij zeldzaam in de duinen en zeldzaam in het overige deel van het land. Als gevolg van ontkalking, verdroging en verzuring gaat Vleeskleurige orchis achteruit in Nederland.
CC-BY-SA 3.0Â Niko Buiten, 2015
|
EcologieBodemZonnige tot halfbeschaduwde plaatsen op vochtige tot vrij natte, voedselarme, zwak zure tot meestal kalkhoudende grond (zand, leem, zavel en laagveen). GroeiplaatsZeeduinen (jonge duinvalleien), drooggevallen zandplaten in afgedamde zeearmen, grasland (beekdalblauwgrasland, hooiland, weiland en ontziltend grasland op kleihoudend zand), moerassen (kalkmoerassen, trilveen, verlande moerassen, rietland, brakwaterveen en overgangen van kraggen naar vaster, vaak enigszins kleihoudend veen), opgespoten grond en afgravingen (kleigroeven).
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij zeldzaam op de Waddeneilanden, zeldzaam in de duinen, in het Deltagebied en in laagveengebieden. Elders zeer zeldzaam. Vroeger ook in Zuid-Limburg. VlaanderenZeer zeldzaam. WalloniëZeldzaam in het Maasgebied en in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam. WereldIn West-, Midden- en Noord-Azië en bijna heel Europa.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurArditti,J. & A. Ghani (2000) Tansley Review No. 110. Numerical and physical properties of orchid seeds and their biological implications. New Phytologist 145: 367-421 Claessens, J. (2021) Sleutel voor de uitgebloeide orchideeën van Nederland en België. [multi-entry key] Claessens, J. & M. Claessens (2021) Sleutel voor uitgebloeide orchideeën van Nederland en België. Eigen uitgave [Determinatiesleutel, e-Book] de Kraker, K. (2022) Grevelingenverslag 2021. Ecologisch adviesbureau Sandvicensis, Burg-Haamstede Dekker, H. (1987) Kijk eens naar orchideeën in Drenthe. Nieuwsbrief Werkgroep Florakartering Drenthe 13: 2-8 Garjeanne, A.J.M. (1909) Een merkwaardige orchis. De Levende Natuur 14: 157-158 Kempees, E.J. (1904) Orchideeën. De Levende Natuur 9: 36-38 Kempees, E.J. (1904) Orchideeën. De Levende Natuur 9: 56-58 Sipkes, C. (1978) Verrassende groeiplaatsen van orchideeën in ons land. De Levende Natuur 81: 153-160 van Eeden, F.W. (1872) Orchis incarnata - Vleeschkleurig Handjeskruid Flora Batava 14: 1049-1049 Vermeulen, P. (1933) Orchideeën. De Levende Natuur 37: 375-376 Westhoff, V. (1981) Orchis of Dactylorhiza? De Levende Natuur 83: 3-5 Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2: 132Flora Batava 14: plaat 1049Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 110Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 144Nederlandse Oecologische Flora 5: 366Orchideeën (Kreutz, 1987): 68Wilde Planten 1: 271Wilde-Planten.nl: paginaAfbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas) Taxonomie| Rijk: | Plantae | | Stam: | Tracheophyta | | Klasse: | Spermatopsida | | Orde: | Asparagales | | Familie: | Orchidaceae |
Dactylorhiza incarnata (L.) Soó (1962) | | Nederlands: | Vleeskleurige orchis | | Engels: | Early Marsh-orchid | | Duits: | Fleischrotes Knabenkraut |
Etymologiebron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra | Dactylorhiza is afgeleid van het Oud-Griekse dactylus (teen of vinger) en rhiza (wortel). Het slaat op de vingervormige wortelknollen. Incarnata betekent "vleeskleurig".
|
Bron: Standaardlijst 2003 | | Bron Nederlandse naam: Standaardlijst 2003 |
Inclusief deze taxa:
Dactylorhiza incarnata subsp. coccinea, Dactylorhiza incarnata subsp. incarnata, Dactylorhiza incarnata subsp. lobelii | | Â | | Zoeken in GBIF | | Zoeken in Google Scholar |
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Bladeren De 3 tot 6 lichtgroene bladeren staan bijna rechtop. Vaak staan ze in 2 rijen. Ze zijn langwerpig. De grootste breedte zit onder het midden. De bladeren zijn meestal niet gevlekt, spits, maar wel vaak met een kapvormige top. De onderste schutbladen zijn minstens zo lang als de bloemen en vaak gekromd. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn donkerpaars, roze of zwak geelachtig-roze (vleeskleurig). Heel soms zijn ze wit. De lip is fijn getekend, 5 tot 8 mm lang en niet gedeeld of zwak 3-delig. De zijlobben zijn teruggeslagen en daardoor lijkt de lip smal. De kegelvormige spoor is omlaag gericht en is korter dan het vruchtbeginsel. Het honingmerk bestaat uit fijne stipjes en lijntjes, die begrensd worden door een fijne, vaak ononderbroken hartvormige lijn. Vruchten Een doosvrucht. Eenzaadlobbig (kiemend met één kiemblaadje).
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode. © NEM(CBS & FLORON) 2023
 download in hoge resolutieFenologie bloeiend Fenologie vruchtdragend Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021. De bloeiperiode is dit jaar 7 dagen eerder dan het langjarig gemiddelde.
|