Soortgroepen
Flora
Vaatplanten
Mossen
Korstmossen
Paddenstoelen
Kranswieren
Wieren
Fauna
Zoogdieren
Reptielen
Amfibieën
Vissen
Dagvlinders
Nachtvlinders
Microvlinders
Libellen
Weekdieren
Kreeftachtigen
Stekelhuidigen
Manteldieren
Sponzen
Holtedieren
Overig marien
Projecten
FLORON
Het Nieuwe Strepen
Witte gebieden
Staat deze plant er nog?
Meetnet Muurplanten
Nectarindex
Oeverindex
Populatieonderzoek Jeneverbes
BLWG
Witte gebieden mossen
Witte gebieden korstmossen
Staat dit mos er nog?
Staat dit korstmos er nog?
Meetnet Korstmossen
Meetnet Mossen
NMV
Meetnet Bospaddenstoelen
Meetnet Zeereeppaddenstoelen
Meetnet Moeraspaddenstoelen
Staat deze soort er nog?
Zoogdiervereniging
NEM Marters en NEM Exoten
Determineren
Eerste Hulp Bij Determineren
Determinatie Vaatplanten
Determinatie Korstmossen
Determinatie Orchideeën
Het veld in
Veldkaart printen
Contactpersonen Natuurgebieden
Waarnemingen
Waarnemingen
Losse waarneming invoeren
Nieuwe streeplijst FLORON
Nieuwe streeplijst paddenstoelen
Nieuwe streeplijst (korst)mossen
Nieuwe streeplijst ANEMOON
Nieuwe streeplijst weekdieren
Mijn Lijsten
Mijn Waarnemingen
Lijsten zoeken
Waarnemingen zoeken
Waarnemers
Botanische Collectie op de Kaart
Dashboard
Dashboard
Kaart biodiversiteit per hok
Soortenlijst per atlasblok
Botanische hotspots
Literatuur
Over
Over deze site
Privacy
Beheerders en validatoren
Inloggen
|
FLORON Verspreidingsatlas Vaatplanten
Verspreidingsatlas
Wijziging opgeslagen
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
toon wetenschappelijke namen
verberg synoniemen
toon alleen geaccepteerde namen
Vaderplant
Valkruid
Vallisneria
Vals muizenoor
Vals streepzaad
Valse akkerkers
Valse kamille
Valse ridderspoor
Valse salie
Valse voszegge
Valse wingerd
Valse zandzegge
Varenhelmbloem
Varkenskervel-torkruid
Varkensvenkel
Vaste lupine
Vederesdoorn
Veelbloemige / Dichte veldbies
Veelbloemige roos
Veelbloemige veldbies
Veelkleurig vergeet-mij-nietje s.l.
Veelkleurig vergeet-mij-nietje s.s.
Veelstengelige waterbies
Veelwortelig kroos
Veenbies
Veenbloembies
Veenmelkviooltje
Veenmosorchis
Veenorchis
Veenpluis
Veenreukgras
Veenwortel
Veenzegge
Veerdelig tandzaad
Veld- / Smal / Berijpt beemdgras
Veld- / Zomprus
Veldbeemdgras
Velddravik
Veldereprijs
Veldgentiaan
Veldgerst
Veldhondstong
Veldkruidkers
Veldkweek
Veldlathyrus
Veldrus
Veldrus × Alpenrus
Veldrus × Zomprus
Veldsalie
Veldwarkruid
Veldzuring
Venkel
Verfbrem
Vergeten kruidkers
Vergeten wikke
Verscholen twijfelbraam
Verspreidbladig goudveil
Verspreidbladige waterpest
Vertakt schaafstro
Vertakte leeuwentand
Vertakte maanvaren
Vertakte paardenstaart
Vetblad
Vierrijige ogentroost
Vierzadige / Slanke wikke
Vierzadige wikke
Vijfbladige wingerd
Vijfdelig kaasjeskruid
Vijfdelig × Muskuskaasjeskruid
Vijfvingerkruid
Vijgenboom
Viltbraam
Viltganzerik
Viltig kruiskruid
Viltige basterdwederik
Viltige dwergmispel
Viltige hoornbloem
Viltige hoornbloem × Akkerhoornbloem
Viltige kambraam
Viltige pluimspirea
Viltige roggebraam
Viltige teunisbloem
Viltige × Bergbasterdwederik
Viltige × Donkergroene basterdwederik
Viltroos
Viltroos s.l.
Viltzegge
Vingerhelmbloem
Vingerhoedskruid
Vingerplant
Vingerzegge
Vinkenzaad
Violette bremraap
Virginische roos
Vlaamse heggenroos
Vlakbloempje
Vlakke dwergmispel
Vlakke kruisdistel
Vlakke stokbraam
Vlakke wolfsklauw
Vlas
Vlas- / Zaadhuttentut
Vlasbekje
Vlasbekje × Gestreepte leeuwenbek
Vlasdolik
Vlashuttentut
Vlaswarkruid
Vleeskleurige duinorchis
Vleeskleurige orchis
Vleeskleurige orchis s.s.
Vleeskleurige orchis × Brede orchis
Vliegenorchis
Vlinderstruik
Vlokkige toorts
Vlottend fonteinkruid
Vlottende bies
Vlottende waterranonkel
Vlozegge
Voederwikke
Vogelkers
Vogelmuur
Vogelmuur / Duin- / Heggenvogelmuur
Vogelnestje
Vogelpootklaver
Vogelwikke
Volgbraam
Volle stokbraam
Voorjaarsadonis
Voorjaarsazalea
Voorjaarsganzerik
Voorjaarshelmkruid
Voorjaarslathyrus
Voorjaarsster
Voorjaarszegge
Voszegge
Vreemd speenkruid
Vreemde bevernel
Vreemde ereprijs
Vroeg barbarakruid
Vroeg beemdgras
Vroeg havikskruid
Vroeg vergeet-mij-nietje
Vroege ereprijs
Vroege haver
Vroege krokus
Vroege ogentroost
Vroege roggebraam
Vroege spinnenorchis
Vroege sterhyacint
Vroege wolfsmelk
Vroege zegge
Vroegeling
Vuurdoorn
Vuurkambraam
Veronica praecox
All.
Vroege ereprijs
Kaart downloaden of aanpassen
Download kaart (groot)
Download kaart (klein)
Kaartenmachine
QR-code
Download data (csv)
Download trenddata
Toelichting kaarten
algemeen
|
ecologie & verspreiding
|
literatuur (5)
|
flora's (6)
|
taxonomie
|
herkenning
|
feedback (1)
|
trend en bloei
Familie:
Plantaginaceae
Groep:
tweezaadlobbigen (bloemplanten)
Voorkomen in Nederland
Status:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
Rode Lijst: Bedreigd
Trend sinds 1950:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
sterk achteruitgegaan (50-75%)
Zeldzaamheid:
bron: Rode Lijst Vaatplanten 2012
zeer zeldzame soort
Indigeniteit:
bron: Standaardlijst 2003
oorspronkelijk inheems
Bescherming:
Wet Natuurbescherming: beschermde soort (art. 3.10)
Monitoring
Indicatorsoort:
typische soort (Natura2000)
Uiterlijk
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Lees de volledige beschrijving van de plant [meer]
Ecologie & verspreiding
Vroege ereprijs staat op open, zonnige, zeer warme, droge, goed gedraineerde, uitgesproken stikstofarme, matig voedselrijke, zwak zure tot vaak kalkhoudende, vaak iets verstoorde, zandig-kleiige bodem... [
meer
]
Ecologie & verspreiding
Vroege ereprijs staat op open, zonnige, zeer warme, droge, goed gedraineerde, uitgesproken stikstofarme, matig voedselrijke, zwak zure tot vaak kalkhoudende, vaak iets verstoorde, zandig-kleiige bodems. Ze groeit op grazige plaatsen van rivierduinen, aan bosranden, op open plekken van bermen, graslanden en steile hellingen, op dijken en braakliggende grond, in akkers en akkerranden. In het noordwesten reikt het verbrokkelde Europese deel van het areaal tot in de oosten van ons land. De plant is zeer zeldzaam in een akkerreservaat in het IJsseldal ten zuiden van Zutphen. Vroeger waren er ook vondsten uit de omgeving van Maastricht. De sterke achteruitgang van deze pionier is te wijten aan de moderne landbouwmethoden. De soort is goed gekarakteriseerd door haar ongedeelde bladeren, de lang gesteelde bloemen en vruchten en aan de doorvrucht die langer is dan breed. Bestuiving geschiedt door bijen en zweefvliegen of ze bestuift zichzelf, de gevormde zaden worden verspreid door wind, regenwater en mieren.
CC-BY-SA 3.0
René van Moorsel, 2014
Ecologie
Bodem
Zonnige, warme, open plaatsen op droge, goed gedraineerde, matig voedselrijke, vaak kalkhoudende, zelden zwak zure, meestal verstoorde grond (zavel).
Groeiplaats
Akkers (akkers en akkerranden), rivierduinen (grazige plaatsen), bermen (open plekken), grasland (open plekken en steile hellingen), dijken (op de steile bovenrand) en braakliggende grond.
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding
Nederland
Zeer zeldzaam in het rivierengebied, o.a. bij Deventer. Vroeger ook bij Maastricht.
Vlaanderen
Zeer zeldzaam. Sinds 1905 werd de soort niet meer gevonden in Vlaanderen, maar in 2001 werden een aantal exemplaren van Vroege ereprijs aangetroffen op een spoorwegterrein in Adinkerke.
Wallonië
Vroeger zeer zeldzaam in de zuidelijke Ardennen (tot 1971). Voor het laatst gevonden in 1974 op het Waalse deel van de Sint-Pietersberg..
Wereld
In Zuidwest-Azië (De Kaukasus), Noordwest-Afrika en Midden-, Zuid- en Zuidoost-Europa en in delen van West-Europa.
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Ecologie
bron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:
droge, neutrale graslanden
Levensduur:
éénjarig
Levensvorm:
therofyt
Bloeitijd:
april - juni
Literatuur
Garjeanne, A.J.M. (1948)
Veronica
.
De Levende Natuur
51:
101-108
Remacle, A. (2012) Redécouverte de
Veronica praecox
en Wallonie (Belgique).
Dumortiera
101:
3-8
Vuyck, L. (1920) Veronica praecox - Voorjaars-eereprijs
Flora Batava
25:
1981-1981
Weeda, E.J. (1991) Vroege ereprijs (
Veronica praecox
All.) en Stijve wolfsmelk (
Euphorbia stricta
L.) opnieuw langs de Gelderse IJssel teruggevonden.
Gorteria
17:
165-167
Weeda, E.J. (1979) Voorkomen en standplaats van
Veronica praecox
All. en V. verna L. in Nederland.
Gorteria
9:
312-321
Pagina's in standaardwerken
Atlas van de Nederlandse Flora 1:
204
Flora Batava 25:
plaat 1981
Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
537
Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
654
Nederlandse Oecologische Flora 3:
222
Wilde-Planten.nl:
pagina
deze soort in de Zadenatlas van Nederland
Taxonomie
Rijk:
Plantae
Stam:
Tracheophyta
Klasse:
Spermatopsida
Orde:
Lamiales
Familie:
Plantaginaceae
Veronica praecox
All.
Nederlands:
Vroege ereprijs
Engels:
Breckland Speedwell
Duits:
Früher Ehrenpreis
Etymologie
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
De naam
ereprijs
is mogelijk afkomstig van de Vlaamse botanist Dodoens, die de planten "eer ende prijs oft loff"gaf vanwege hun geneeskrachtige eigenschappen. Er zijn echter nog een tweetal verklaringen in omloop. Ereprijs zou zijn naam te danken hebben aan het feit dat in de Middeleeuwen winnaars van grote toernooien een krans kregen van deze bloemen. Een derde verklaring is dat een Frankische koning vele jaren aan huiduitslag leed en daarvoor, na goede raad van een jager, dit plantje gebruikte en genas van de huiduitslag. Toen gaf hij het plantje de naam
ereprijs
. Veronica is genoemd naar de heilige Veronica. Veronica zou in een zweetdoek de afdruk gekregen hebben van het aangezicht van Christus. Sommigen menen in de bloem een weergave te zien van die afdruk. Praecox betekent "vroegtijdig".
Bron:
Standaardlijst 2003
Bron Nederlandse naam:
Standaardlijst 2003
Zoeken in GBIF
Zoeken in Google Scholar
Beschrijving
bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra
Stengels
De min of meer rechtopstaande stengels zijn weinig of niet vertakt.
Bladeren
De eironde of soms zwak drielobbige bladeren hebben een diep gekartelde rand. De bovenste schutbladen zijn klein en hebben een gave rand.
Bloemen
Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn licht blauw en 5 tot 7 mm breed. De kelk is ongeveer 4 mm lang en wordt na de bloei nauwelijks groter. De stijl is ongeveer 2 mm lang.
Vruchten
Een doosvrucht. De vruchten zijn omgekeerd eivormig, meer hoog dan breed en ze zijn verspreid klierachtig behaard. De zaden zijn schotelvormig. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl
/ Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Kenmerken
bron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:
0,02-0,25 m.
Bloemkleur:
blauw
Type vrucht:
doosvrucht
Kleur van de vrucht:
Onopvallend
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Feedback
Stef van Walsum
op 5-11-2024
De oude waarnemingen uit de periode 1904-1908 van W.F. Engel en Laurens Vuyck zijn twijfelachtig. Worden niet gemeld in de Atlas Nederlandse Flora.
commentaar toevoegen
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar. Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode, dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF
download hoge resolutie
Fenologie bloeiend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.
Close
Afbeelding 1 van 4
Maximize image
Restore image
Bestand:
Naam maker:
Locatie:
Omschrijving:
Betreft detail:
Gemaakt op:
December 2024
December 2024
S
M
T
W
T
F
S
48
24
25
26
27
28
29
30
49
1
2
3
4
5
6
7
50
8
9
10
11
12
13
14
51
15
16
17
18
19
20
21
52
22
23
24
25
26
27
28
53
29
30
31
1
2
3
4
Onderdelen of kenmerken:
Upload
Voorwaarden voor het plaatsen van foto's
Naam verkeerd weergeven? Pas je naam aan.
Hartelijk dank voor het uploaden. Je bijdrage wordt beoordeeld door het validatieteam. Tot die tijd is de foto of het geluid alleen voor jezelf zichtbaar.
Sluiten
{1}
##LOC[OK]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##
{1}
##LOC[OK]##
##LOC[Cancel]##