Ecologie & verspreiding
Vreemde ereprijs (Veronica peregrina) is een eenjarige ereprijs van open vochtige of natte, voedselrijke grond op droog vallende plaatsen langs rivieren en gegraven plassen, in tuinen, kwekerijen en op begraafplaatsen. Voor 1950 was de soort bekend uit 28 atlasblokken (langs de grote rivieren en enkele plekken in het noordelijk kleigebied); in 1950-1980 uit 75 atlasblokken (hetzelfde uitgebreider gebied), maar na 1980 is er een forse toename naar 425 atlasblokken (nu door een groot deel van het land met nadruk op de eerder genoemde streken). Toch komt hij nog steeds minder voor in de Kop van Noord-Holland, op de Veluwe, in Zeeland en in bepaalde delen van Drenthe,Twente en de Achterhoek. Vreemde ereprijs lijkt wel op Tijmereprijs, maar is ‘vreemd’, vanwege de zwak getande langwerpiger bladen, en de veel langwerpiger spatelvormige steunbladen. Buiten de hiervoor genoemde milieus is Vreemde ereprijs overigens nauwelijks te vinden.
CC-BY-SA 3.0Â Egbert de Boer, 2014
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot soms natte, voedselrijke, vaak verdichte grond (zand, leem, zavel, klei en grind). Goed bestand tegen betreding.
GroeiplaatsTuinen (moestuinen), akkers, kwekerijen, tussen straatstenen, tussen grind, waterkanten (droogvallende strandjes langs rivieren en gegraven plassen), langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), ruderale plaatsen, plantsoenen, begraafplaatsen en aan de voet van gebouwen.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeldzaam in het rivierengebied van Midden-Nederland, het zeekleigebied van Groningen en Friesland en in stedelijke gebieden. Elders zeer zeldzaam. Ingeburgerd sinds 1760.
VlaanderenVrij zeldzaam. De soort heeft zich vrij sterk uitgebreid. In ieder geval al sinds 1845 in Vlaanderen.
WalloniëZeldzaam.
WereldOorspronkelijk uit gematigde streken in Noord- en Zuid-Amerika. Sinds de 18e eeuw ingeburgerd in West- en Midden-Europa, Oost-Azië en Australië.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurCortenraad, J. (1984) Een Amerikaanse Veronica in Limburg: de Vreemde ereprijs.
Natuurhistorisch Maandblad 73: 80-84
Cortenraad, J. & J. Geraedts (1984) Heelbeen op kerkhoven in Midden-Limburg.
Natuurhistorisch Maandblad 73: 135-136
Garjeanne, A.J.M. (1948)
Veronica.
De Levende Natuur 51: 101-108
Kops, J. & H.C. van Hall (1828) Veronica peregrina - Vreemde Eerenprijs
Flora Batava 5: 376-376
Sloff, J.G. & J.L. van Soest (1939) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora II.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 49: 268-306
Weeda, E.J. (1982)
Veronica peregrina L. in noordwestelijk Noord-Brabant.
Gorteria 11: 92-93
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
313Flora Batava 05:
plaatHeukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
536Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
654Nederlandse Oecologische Flora 3:
220Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De min of meer rechtopstaande stengels zijn kaal tot zwak beklierd en iets vlezig.Meestal zijn ze alleen aan de voet vertakt.
Bladeren De bladeren zijn langwerpig tot omgekeerd eirond en gaafrandig of zwak getand. De schutbladen zijn spatelvormig en vrij lang.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn lichtblauw of wit, 2 tot 3 mm groot en gaan vaak nauwelijks open. De stijl is korter dan ½ mm of ontbreekt.
Vruchten Een doosvrucht. De vruchten zijn eirond, kaal en afgeplat aan de zijkanten. De zaden hebben 1 vlakke of iets holle kant en 1 zwak bolle kant. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.