Ecologie & verspreiding
Rapunzelklokje is een elegante klokjessoort van matig voedselrijke gras- en hooilanden in het oostelijk rivierengebied en het zuidelijke deel van het Pleistoceen. Ze komt optimaal voor in hooilanden, maar komt ook in begraasde graslanden, mits niet te intensief begraasd en bemest. In de pleistocene delen van het land staat Rapunzelklokje in schrale wegbermen, langs spoorwegen en in matige voedselrijke, vaak kalkhoudende graslanden en zomen. Ze staat als Kwetsbaar op de Rode lijst, waarschijnlijk door vernietiging en vermesting van haar habitat. Ondanks dat ze op de Rode lijst staat is ze plaatselijk in Limburg, het land van Cuijk en het IJsseldal nog veel aan te treffen. Rapunzelklokje lijkt het meest op haar zeer zeldzame (maar soms ingezaaide) verwant Weideklokje. Beide soorten hebben een klokvormige bloemkroon met stervormig uitstaande kroonslippen. Rapunzelklokje heeft echter een duidelijke hoofdas met bloemen op korte bloemstelen. De bloemen van Weideklokje staan op lange stelen waardoor het lijkt of een hoofdbloeias ontbreekt.
CC-BY-SA 3.0 Kim Lotterman, 2015 |
Ecologiebron: Wilde-planten.nl / Klaas DijkstraBodemZonnige of soms licht beschaduwde, iets open plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, kalkhoudende grond (zavel, mergel, löss, leem, zand, lichte klei en grind).
GroeiplaatsRivierdijken, bermen, grasland, bosranden, doornstruwelen, heggen (kalkrijke zomen), iets ruderale plaatsen en langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen).
Verspreidingbron: Wilde-planten.nl / Klaas DijkstraNederlandVrij algemeen in Zuid-Limburg en in het oostelijk rivierengebied, zeldzaam in het oosten en midden en zeer zeldzaam in Zeeland. Zeer zeldzaam in het noordoosten.
VlaanderenVrij algemeen langs de Maas en in de Leemstreek, vrij zeldzam in de Kempen en zeldzaam in de Zand- en Zandleemstreek. Vrijwel niet in de Polders en in de duinen.
WalloniëVrij algemeen in de Leemstreek, de kalkstreek en Lotharingen en zeldzaam in de Ardennen.
WereldIn West-, Midden-, Zuid- en Oost-Europa, West-Azië en Noordwest-Afrika. Verwilderd in Scandinavië en Engeland.
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
95Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
582Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
731Nederlandse Oecologische Flora 4:
9Wilde Planten 2:
229deze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De rechtopstaande stengels zijn meestal alleen in de bovenste helft vertakt.
Bladeren De verspreidstaande bladeren zijn behaard. De onderste bladeren zijn gesteeld, getand, elliptisch en boven het midden het breedst. De bovenste bladeren zijn lijnvormig tot langwerpig, niet gesteeld en de bladrand is iets golvend.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in een vrij losse, smalle, piramidevormige pluim. Ze zijn bleekblauw of heel soms wit en 1 tot 2 cm groot. Ze staan wijd open. De kroonbladen zijn vrij diep gespleten. De kelkslippen staan opgericht, zijn smal langwerpig en meer dan half zo lang als de kroon. De bloemstelen hebben dicht bij de voet 2 blaadjes.
Vruchten Een doosvrucht. De kale vruchten staan rechtop. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Trend van de soort
Indexcijfer (1990=100) voor deze soort.
© NEM(CBS & FLORON) 2019
Soms fluctueert het aantal sterk. Hoe vloeiender de lijn, des te betrouwbaarder de grafiek.
Bloeiperiode
© FLORON gebaseerd op waarnemingen van bloeiende planten in de periode 2000-2019