Ecologie & verspreiding Zandambrosia, oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika verlangt open, droge zonnige plekken op matig voedselrijke, vaak kalkhoudende, humusarme, omgewerkte grond (zand, vaak vermengd met ander materiaal zoals puin). In Nederland is ze als graanadventief (nog steeds de voornaamste aanvoerroute) sinds 1945 ingeburgerd en groeit op allerlei ruderale plaatsen zoals langs duinpaden, in bermen, in voedselrijke ruigten, langs spoorwegen, op haven- en industrieterreinen, in zandgroeven en langs zandige rivieroevers. Deze Ambrosia is vooral te vinden in de duinen tussen Castricum en Katwijk en komt verder verspreid voor door het hele land. Ze vormt hier nauwelijks kiemkrachtige zaden en uitbreiding vindt dan ook voornamelijk plaats met behulp van lange wortelstokken. Het stuifmeel van deze soort kan heftige hooikoortsreacties veroorzaken en bijdragen aan het verlengen van het hooikoortsseizoen door haar grote pollenproductie en de late bloei die vanaf augustus tot en met oktober kan duren.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel, 2014
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen op matig voedselarme tot meestal matig voedselrijke, vaak kalkhoudende, humusarme, omgewerkte grond (zand, vaak vermengd met ander materiaal, zoals puin).
GroeiplaatsZeeduinen (o.a. langs duinpaden), bermen, ruigten (voedselrijke ruigten), langs spoorwegen (spoorbermen), haventerreinen, bouwterreinen, industrieterreinen, afgravingen (zandgroeven) en soms waterkanten (zandige rivieroevers).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandZeldzaam in de Hollandse duinen tussen Castricum en Katwijk en zeer zeldzaam in het rivierengebied, in het midden van het land en in Zeeland. Sinds 1945 ingeburgerd.
VlaanderenZeer zeldzaam ingeburgerd in de duinen en in de Antwerpse Kempen. Elders meestal onbestendig.
WalloniëVroeger op enkele plaatsen gevonden. Nu waarschijnlijk weer verdwenen.
WereldOorspronkelijk uit de Noord-Amerikaanse prairiegebieden. Sinds 1900 ingeburgerd in Europa.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurDenderen, P.D., W.L.M. Tamis & J.L.C.H. van Valkenburg (2010) Risico's van introductie van exotische plantensoorten, in het bijzonder uit het geslacht
Ambrosia L., via import van zaden voor met name veevoer en vogelvoer.
Gorteria 34: 65-85
Floristenclub Gelderse Vallei (1971) Neofieten van Midden-Nederland.
Gorteria 5: 136-146
Hoentjen, B. (2000) Nieuw voor Drenthe: Grote waternavel en Zandambrosia.
Nieuwsbrief Werkgroep Florakartering Drenthe 34: 2-2
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
60Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
603Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
725Nederlandse Oecologische Flora 4:
61Wilde-Planten.nl:
paginadeze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stengels zijn grijsviltig. Zandambrosia groeit in groepen.
Bladeren De bladeren zijn enkel geveerd, diep veervormig ingesneden en kort gesteeld of zittend.
Bloemen Eenslachtig (een bloem met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). Eenhuizig (mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant). De bloemen zijn groenachtig. De mannelijke bloemhoofdjes hebben een dicht behaard omwindsel. De omwindselbladen zijn niet of zeer klein getand.
Vruchten Een eenzadige dopvrucht of nootje. Het vruchtomhulsel heeft vaak enkele zeer kleine knobbeltjes en een snavelvormige top van meestal minder dan 1 mm lengte, maar soms tot 2 mm. Er worden vaak maar weinig zaden gevormd. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Atlasblokken met waarnemingen
Het aantal atlasblokken (5x5 km) waarin de soort is gemeld binnen een periode van vijf jaar (vanaf 1980) of twintig jaar.
Niet gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en het aantal doorgegeven waarnemingen kan sterk variëren per periode,
dus een trend in verspreiding kan hier niet direct uit worden afgelezen. Het opgegeven jaartal is het eerste jaar van de
periode. Bron: gevalideerde waarnemingen uit de NDFF.
© FLORON & NDFF
download hoge resolutieFenologie bloeiendBron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.