Ecologie & verspreiding
Zandhoornbloem is te vinden op open, droge en zonnige, zwak zure tot al of niet kalkrijke, voedselarme tot matig voedselrijke, losse, humeuze en grazige zandgrond maar ook op zavel en op stenige plaatsen. Deze eenjarige pionier groeit in de zeeduinen, op en langs paden en in bermen, op rivierduinen en in zandige grasland, op rivierdijken en in spoorbermen. Verder op begraafplaatsen en braakliggende grond, op industrieterreinen en in stedelijk gebied, op akkers en sportterreinen. In veen- en kleigebieden staat ze uitsluitend op aangevoerd zand. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. De soort is zeer algemeen in het land, maar duidelijk minder in Flevoland en de Noordelijke Zeekleigebieden van Friesland en Groningen. Zandhoornbloem lijkt sterk op Steenhoornbloem en kan daarmee gemakkelijk verward worden, de verschillen zitten in o.a. in de lengte van de vliezige rand van het schutblad van de op één na onderste vertakking van de bloeiwijze.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel & Niko Buiten, 2015
|
EcologieBodemZonnige, open plaatsen op droge, zwak zure tot kalkrijke, voedselarme tot matig voedselrijke zandgrond (ook op zavel en stenige plaatsen).
GroeiplaatsZeeduinen, rivierduinen, wegkanten (op en langs paden), bermen, grasland, rivierdijken (zandige plaatsen), langs spoorwegen (spoorbermen), industrieterreinen, tussen straatstenen, bloemperken, braakliggende grond en soms op muren.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandAlgemeen in de duinen, in Zuid-Limburg en op de zandgronden in het oosten en zuiden van het land. In laagveengebieden en op zeeklei alleen op aangevoerd zand.
VlaanderenAlgemeen in het kustgebied en vrij algemeen in de Kempen en in het Maasgebied. Elders zeldzamer.
WalloniëVrij algemeen in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen. Elders zeldzaam.
WereldIn Europa, behalve in de meest noordelijke en zuidwestelijke delen. In het noordelijke deel van het verspreidingsgebied het meest in kustgebieden. Ingeburgerd in delen van Zuid-Australië, Nieuw-Zeeland en Noord-Amerika.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurKops, J. & H.C. van Hall (1836) Cerastium semidecandrum - vijfhelmige Hoornbloem
Flora Batava 7: 549-549
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De bijna liggende tot opstijgende stengels zijn bovenaan kleverig door klierharen.
Bladeren De eironde tot langwerpig-eironde blaadjes zijn meestal stomp. De onderste bladeren zijn gesteeld. De schutbladen hebben brede, vliezige randen (witte randen aan de top).
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). Een vrij dichte bloeiwijze met witte, 5 tot 9 mm grote bloemen. De kroonbladen zijn ondiep ingesneden en even lang of meestal korter dan de kelkbladen.
Vruchten Een doosvrucht. De vruchtstelen zijn vaak teruggeslagen. De zaden zijn langlevend (> 5 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.