Ecologie & verspreiding
Steenanjer staat op zonnige, warme en droge, matig voedselarme, kalkarme, zwak zure en uitgesproken stikstofarme grond, ze prefereert vooral zand, maar wordt soms ook aangetroffen op leem, zavel, mergel en verder op stenige plaatsen. Ze verdraagt enige betreding maar geen bemesting. De plant vormt plakkaten, heeft dicht, kort en ruw behaarde stengels en heeft reukloze bloemen. Ze groeit in droge, zure graslanden, in borstelgraslanden en heiden, in bermen en in graslanden met een kort, gesloten vegetatiedek, in open bossen en in weilanden langs kleine rivieren, op kanaaldijken en wallen, in de zeeduinen en op stenige hellingen, op mierenhopen en ruderale plaatsen. Nederland valt binnen het Europese deel van het verspreidingsgebied. De soort is vanouds plaatselijk vrij algemeen langs de Overijsselse Vecht en de Dinkel en verder zeldzaam in de ontkalkte duinen tussen Den Haag en Haarlem en is elders zeer zeldzaam. Ze wordt ook uitgezaaid. De soort is achteruit gegaan door de toegenomen eutrofiëring.
CC-BY-SA 3.0 René van Moorsel & Niko Buiten, 2015 |
Ecologiebron: Wilde-planten.nl / Klaas DijkstraBodemZonnige, warme plaatsen op droge, matig voedselarme, kalkarme, zwak zure grond (vooral op zand, maar soms op leem, zavel, mergel en stenige plaatsen).
GroeiplaatsGrasland (droog, zuur grasland, grasland met een kort, gesloten vegetatiedek en weilanden langs kleine rivieren), bermen, kanaaldijken, wallen, zeeduinen en stenige hellingen.
Verspreidingbron: Wilde-planten.nl / Klaas DijkstraNederlandPlaatselijk vrij algemeen langs de Overijsselse Vecht en de Dinkel en zeldzaam in de duinen bij Den Haag en Haarlem. Elders zeer zeldzaam.
VlaanderenZeer zeldzaam. Het meest in het oosten van het land, met name in de Limburgse Kempen.
WalloniëZeldzaam in de Ardennen. Elders zeer zeldzaam.
WereldIn Midden-Siberië en in het grootste deel van Europa. Niet in bepaalde delen van het Atlantische kustgebied.
LiteratuurBielen, J.W. & P.F. Stolwijk (1998) Aspecten van de Twentse flora.
Nieuwsbrief FLORON-FWT 19: 11-12
Roos, G.T. de (1979)
Dianthus deltoides L. op Ameland, nieuw voor het Nederlandse waddengebied.
Gorteria 9: 343-343
Sloff, J.G & J.L. van Soest (1938) Het fluviatiele district in Nederland en zijn flora.
Nederlandsch kruidkundig archief. Serie 3 48: 199-249
Wilcke, J. (1943) Heideanjertjes.
De Levende Natuur 48: 57-60
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 2:
135Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
297Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
535Nederlandse Oecologische Flora 1:
215Wilde Planten 2:
264deze soort in de Zadenatlas van Nederland Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stengels zijn dicht, kort en ruw behaard. Ze vormen samen plakkaten van opstijgende bloeistengels en vele korte, dicht bebladerde, niet bloeiende stengels.
Bladeren De blauwgroene blaadjes zijn stomp, lijnvormig, 1 tot 2½ cm lang en 1 tot 1½ mm breed.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De rode, soms roze of, zelden witte bloemen zijn 1½ tot 2 cm groot. De kroonbladen zijn getand en met witte vlekjes en vaak een donkere ring. De bloemen zijn reukloos. De kelkschubben zijn lang toegespitst, half zo lang als de kelk.
Vruchten Een doosvrucht. De zaden zijn zeer kortlevend (< 1 jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Trend van de soort
Indexcijfer (1990=100) voor deze soort.
© NEM(CBS & FLORON) 2019
Soms fluctueert het aantal sterk. Hoe vloeiender de lijn, des te betrouwbaarder de grafiek.
Bloeiperiode
© FLORON gebaseerd op waarnemingen van bloeiende planten in de periode 2000-2019