Ecologie & verspreiding Bitterkruidbremraap staat op zonnige, droge, voedselarme en kalkrijke zandgrond. De plant is voornamelijk een duinplant en een typische vertegenwoordiger van het oude zeedorpenlandschap. Ze groeit zowel op vergraven als ook minder verstoorde bodem en kan in sommige jaren overvloedig voorkomen op grazige en bloemrijke noordhellingen. Verder is ze te vinden in droge valleien en wordt ze plaatselijk in de duinen ook gezien op zandige spoorwegterreinen en langs nieuwe paden. De soort heeft een Europees areaal, waarbinnen ook Nederland valt, en heeft tevens enkele voorposten in Noordwest Afrika, Zuidoost Europa en Klein Azië. In Nederland is het Bitterkruidbremraap hoofdzakelijk beperkt tot het duingebied tussen Katwijk en Bergen. Verder komt ze zeer sporadisch en vaak onbestendig voor op rotsachtige plaatsen langs de rivieren en spoorwegen. Ze parasiteert op Echt bitterkruid en wordt een enkel keer gevonden op Gewoon Biggenkruid, infectie heeft vaak het gevolg dat de gastheer niet tot bloei komt. CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten, 2015

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op droge, voedselarme, kalkrijke grond. Zowel op vergraven als op minder verstoorde plaatsen (duinzand en rotsachtige plaatsen). Bitterkruidbremraap parasiteert vrijwel alleen op Picris hieracioides (Echt bitterkruid), zeer zelden op Gewoon biggenkruid. De wortels van de plant maken contact met de waardplant om zo te worden voorzien van van voedingsstoffen.

Groeiplaats
Zeeduinen (grazige, bloemrijke noordhellingen, langs nieuwe paden, soms in droge duinvalleien, rondom pas ingegraven paaltjes), grasland (kalkgrasland), op zanddijkjes, langs spoorwegen (spoorwegterreinen in de duinstreek) en rotsachtige plaatsen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in de Hollandse duinen tussen Bergen en Katwijk.

Vlaanderen
Niet in Vlaanderen.

Wallonië
Vroeger zeer zeldzaam in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen.

Wereld
In het Middellandse-Zeegebied en in Midden- en West-Europa. Noordwestelijk tot in Nederland en Zuidwest-Engeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Ecologiebron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Biotoopvoorkeur:	kalkgraslanden
Levensduur:	overblijvend
Levensvorm:	geofyt
Bloeitijd:	juni - juli

Literatuur
Bolman, J. (1967) Bitterkruidbremraap (Orobanche picridis Schultz ex Koch). Natura 64: 172-175

Hartsen, F.A. (1868) Orobanche picridis - Bitterkruids-Bremraap Flora Batava 13: 996-996 

Weeda, E.J. (1976) Orobanche picridis op Hypochaeris. Gorteria 8: 73-73

Pagina's in standaardwerken

Atlas van de Nederlandse Flora 2: 227

Flora Batava 13: plaat 0996

Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.: 525

Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.: 641

Nederlandse Oecologische Flora 3: 243

Orobanche (Kreutz, 1995): 128

Wilde-Planten.nl: pagina

deze soort in de Zadenatlas van Nederland

Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra

Stengels Een slanke, lichtgele stengel, die soms rood is aangelopen. Bladeren Schubvormige blaadjes. Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen zijn lichtgeel met paarse aderen en worden 1,4-2,2 cm. De kelk bestaat uit twee, meestal vrije helften, die elk in één smalle spits of in twee smalle tanden uitlopen, in het laatste geval lopen beide tanden vrijwel evenwijdig. De buisvormige bloemkroon heeft naar de top een bleekpaarse tint. De bloemkroon is meestal alleen aan de voet iets gebogen, de ruglijn is in het midden van de buis vrijwel recht, maar soms is de kroon van de voet tot de top regelmatig gekromd. Gewoonlijk is de kroon veel minder behaard dan die van Klavervreter, maar de voet van de helmdraden is veelal dicht behaard. De bovenlip is meestal niet gedeeld, maar soms ondiep uitgerand. De lobben staan af. De tanden van de kelkhelften zijn ongeveer even lang als de rest van de kelkhelft. Als er twee zijn, dan staan deze ongeveer evenwijdig aan eIkaar. De helmdraden zijn aan de voet dicht behaard. Ze staan op 2-5 mm boven de voet op de kroonbuis ingeplant. De stempel is roze tot rood. Vruchten Een doosvrucht. Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Kenmerkenbron: Botanisch Basisregister (met aanvullingen)
Hoogte:	0,15-0,70 m.
Bloemkleur:	witgeel
Type vrucht:	doosvrucht
Kleur van de vrucht:	Onopvallend
Geslachtsverdeling:	tweeslachtig

Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100). De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer. Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen. In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023

download in hoge resolutie

Fenologie bloeiend


Fenologie vruchtdragend


Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.