Ecologie & verspreiding
Bleeksporig bosviooltje staat iets zonnige tot beschaduwde, vrij droge tot vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot neutrale, soms kalkrijke bodems bestaande uit leem, lemig zand, löss, beekzand en humeus, niet geheel ontkalkt duinzand. De overblijvende plant groeit in loof- en naaldbossen, in kasteel- en landgoedbossen, langs bospaden en in oude lanen, op kapvlakten en struwelen. Verder in beschaduwde bermen en plantsoenen, op zandige dijken, aan slootkanten en oude duinbossen, in duinstruwelen en ruig duingrasland op noordhellingen en soms op hellinggraslanden. Het areaal omvat Europa en Noord-Afrika en ons land valt geheel binnen het verspreidingsgebied. In Nederland is het Bleeksporig bosviooltje vrij algemeen in het oosten, midden en zuiden van het land en in de kalkrijke Hollandse en Zeeuwse duinen. Elders is ze zeer zeldzaam. Bleeksporig bosviooltje kan verward worden met Donkersporig bosviooltje en kruist daarmee (Viola x bavarica). Na de bloei zijn deze taxa niet meer van elkaar te onderscheiden.
CC-BY-SA 3.0 Niko Buiten & René van Moorsel, 2015
|
EcologieBodemBeschaduwde, maar soms zonnige plaatsen op vochtige tot droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot neutrale, soms kalkrijke grond (leem, lemig zand, löss, beekzand en duinzand) met een matig verterende strooisellaag.
GroeiplaatsBossen (loofbossen, kasteelbossen, landgoedbossen, langs boswegen en oude lanen), kapvlakten, struwelen, beschaduwde bermen, plantsoenen, zandige dijken, waterkanten (slootkanten en dalwanden), zeeduinen (oude duinbossen, duinstruweel en ruig duingrasland op noordhellingen) en soms in grasland (hellinggrasland).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLVerspreidingNederlandVrij algemeen in het oosten, midden en zuiden van het land en in de Hollandse en Zeeuwse duinen. Elders zeer zeldzaam.
VlaanderenVrij algemeen. Het meest in de Leemstreek, de Zand- en Zandleemstreek en de Voerstreek. Zeer zeldzaam in de kusustreek.
WalloniëVrij algemeen.
WereldEuropa en Noord-Afrika.
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NLLiteratuurAdema, F. (1980) Nogmaals de Nederlandse bosviooltjes.
Gorteria 10: 58-59
Bielen, J.W. (1999) Aspecten van de Twentse flora. Het Subcentreuroop district in Twente.
Nieuwsbrief FLORON-FWT 20: 9-12
Mennema, J. (1978) Problemen bij de Nederlandse bosviooltjes.
Gorteria 9: 49-51
van Eeden, F.W. (1885) Viola riviniana - Rivin's Viooltje
Flora Batava 17: 1283-1283
Pagina's in standaardwerkenAtlas van de Nederlandse Flora 3:
173Flora Batava 06:
plaatFlora Batava 17:
plaat 1283Heukels' Flora van Nederland, 23e ed.:
343Heukels' Flora van Nederland, 24e ed.:
436Nederlandse Oecologische Flora 2:
207, als 'Gewoon bosviooltje'Wilde Planten 3:
102Wilde-Planten.nl:
paginaAfbeelding in de Zadenatlas (Digital Plant Atlas) Beschrijvingbron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra Stengels De stengels ontspringen in de oksels van de rozetbladen. Ze zijn bebladerd, weinig of niet vertakt, opstijgend en vaak zwak behaard, maar soms kaal.
Bladeren De donkergroene, breed hartvormige en lang gesteelde blaadjes hebben vaak een iets blauwachtige tint. Ze zijn 3-5 cm, met een gekartelde rand. Aan de top zijn ze minder toegespitst dan die van Donkersporig bosviooltje. De steunblaadjes zijn langwerpig. Meestal met vrij korte, verspreide wimpers.
Bloemen Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien vanuit de oksels van de stengelbladen. De grote kroonbladen zijn vrij breed en bedekken elkaar voor een deel met de randen. De zijdelingse staan vrijwel recht opzij. Ze zijn 1,4-2,5 cm, blauwpaars, maar aan de voet lichter van kleur met een honingmerk van lijntjes. De spoor is roomwit of bleekblauw en vaak omhoog gekromd. Aan de top is de spoor knotsvormig met twee welvingen en ingedeukt in het midden. De kelkbladen zijn spits en hebben aanhangsels, die bij de onderste twee kelkbladen na de bloei groter worden.
Vruchten Een driekleppige doosvrucht. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig (kiemend met twee kiemblaadjes).
Bron:
Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra -
CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreidingstrend
Gemiddelde trend van het aantal kilometerhokken waarin de soort voorkomt, weergegeven als indexcijfer (1975-1978 = 100).
De trend is gecorrigeerd voor waarnemersinspanning en geeft de relatieve verandering in het aantal bezette kilometerhokken weer.
Voor de berekening worden de data per periode van vier jaar samengenomen.
In de grafiek correspondeert ieder punt met het laatste jaar van zo'n periode.
© NEM(CBS & FLORON) 2023
download in hoge resolutieFenologie bloeiend
Fenologie vruchtdragend
Bron: FLORON - Gemodelleerd op basis van waarnemingen uit de NDFF voor de periode 2000-2021.